Çanakkale'nin bilinmeyen yüzü: ''Lağım tüneli muharebeleri''

'YERİN ÜSTÜ GİBİ YERİN ALTI DA SAVAŞ SAHNESİNİN BİR PARÇASI HALİNE GELDİ'

Çanakkale Kara Savaşları'nda lağım tünellerinin önemine değinen Dr. Sabah, "Bu muharebe, Çanakkale muharebelerinin de seyrini etkiledi. Artık yerin üstü gibi yerin altı da savaş sahnesinin bir parçası haline geldi. İlerleyen dönemdeki belgelere baktığımızda artık yer altından gelmesi muhtemel bir tehlikeye karşı da hazırlık olunması için çeşitli emirlerin verildiğini görmekteyiz. Özellikle 19'uncu Tümen Komutanı Mustafa Kemal Bey tarafından. Çünkü bu mevzileri ilerleyen dönemde 19'uncu Tümen'e bağlı 57'nci Alay savunacaktı, vermiş olduğu emirlerde özellikle Anzak tarafının kazacağı alanları önceden fark edebilmek için dinleme dehlizlerinin kazılması emrini verdiğini görmekteyiz. Kendi siperlerinin arkasından düşman siperine doğru tüneller kazılıyor ve bunların içerisine askerler yerleştirilip, muhtemel kazma kürek seslerini duyulması sağlanarak yaklaşan bir düşman tehlikesinin fark edilmesine gayret ediliyordu" dedi. Mehmet Akif Ersoy'un 'Çanakkale Şehitleri' şiirinde bunu 'Yerin altında cehennem gibi binlerce lağım, atılan her lağımı yüzlerce yaktığı adam' diyerek, çok güzel tasvir ettiğini kaydeden Dr. Sabah, "Lağım tünelleri, Çanakkale muharebelerinin çok da bilinmeyen bir yönünü oluşturmaktaydı" değerlendirmesinde bulundu.