Değerli konut vergisi için son günler! Beyanname vermeyen ceza ödeyecek

Ülke sınırları içerisinde sahip olduğu konutun değeri 9 milyon 967 bin lirayı geçenlerin mükellef olduğu değerli konut vergisinde beyanname süresi 20 Şubat'ta doluyor.

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Ali Yüksel, 20 Şubat'ta sona erecek değerli konut vergisi beyanname sürecine ilişkin bilgi verdi.

Bu verginin 2019'da yapılan yasal değişiklikle 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu 29. maddesinde düzenlendiğini anımsatan Yüksel, düzenlemenin henüz kamuoyunda yeterli oranda bilinmediğini söyledi.

Yüksel, "Verginin konusu 'konut' olması sebebiyle birçok konut sahibinin vergi beyan ve ödemesini atlama veya unutma ihtimali söz konusudur. 2023 yılındaki değerlerle sahip olduğu konutun değeri 9 milyon 967 bin lirayı geçenlerin 20 Şubat'a kadar beyanname vermesi gerekiyor. Elbirliği mülkiyette (miras gibi) malikler müşterek veya ferdi beyanname de verebilirler. Ancak müşterek (paylı) mülkiyette her paydaş ayrı verecektir" dedi.

Tek taşınmazı olanlar ödemeyecek

Ali Yüksel, ülke sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanların muafiyet kapsamında olduğunu ve beyanname vermeyeceğini dile getirerek, şu uyarılarda bulundu:

"Birden fazla dairesi olduğu halde dairelerin ayrı ayrı değeri 9 milyon 967 bin liranın altında kalan kimseler de beyan etmeyecekler. Öte yandan özellikle İstanbul, İzmir ve Ankara gibi büyükşehirlerin önde gelen semtlerinde yer alan daire, rezidans ve villalar yükselen fiyatlar sebebiyle değerli konut vergisine tabi hale gelmiştir. Bodrum ve Çeşme gibi bölgelerdeki yazlıkların fiyatları da çoğu zaman bu vergi kapsamını geçmektedir. Şubat ayı sonuna kadar beyanname vermesi gerektiğini bilmeyen daire sahipleri cezalı duruma düşecektir. Bu durum, malikleri vergi kaçağı sorumlusu yapacağı gibi, Maliye açısından da tahsil edilmemiş bir gelir söz konusu olacaktır."

Yüksel, beyanname verilmemesi halinde para cezasının söz konusu olduğunun altını çizerek, aylık yüzde 3,5, yıllık ise yüzde 42 gecikme faizi uygulandığın bildirdi.

Beyanname nereye ve nasıl verilir ?

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Yüksel, emlak vergisi veren kimsenin konutu değerli ise ayrıca bu vergiyi de ödemesi gerektiğini belirterek, "Esas işi inşaat olan müteahhitlerin bu işler sebebiyle kendisine düşen daireler elindeyse, henüz satmamış veya kiralamamışsa beyan etmeyecek. Ancak el değiştirdiğinde vergiye tabi olacaktır." şeklinde konuştu.

Beyannamenin belediyelere değil Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı yetkili vergi dairesine verilmesi gerektiğini dile getiren Yüksel, şu bilgileri verdi:

"Beyanname internet ortamında verilebilmektedir. Vergi peşin ödenebileceği gibi, 29 Şubat ve 31 Ağustos'a kadar iki eşit taksitte de ödenebilir. Bu değerlerde bir daireyi beyan dönemi olan 2024 yılı Şubat ayından sonra satın alan ya da elde eden kimse gelecek yıl beyanname verecektir. Beyanname verilmesi ya da verginin ödenmesinin hatırlatılması idare tarafından yapılmayacaktır. Beyanname hazırlanırken, belediyenin o sokaktaki binalar için verdiği emlak vergisi değeri baz alınacaktır."

Yüksel, 2022 yılında beyanname vermeyen ve 2023 içinde vergi bakımından cezalı duruma düşen kişilerin pişmanlık uygulamasıyla cezalardan kısmi indirim yaparak vergi idaresi ile uzlaşabildiğini anlattı.

"KONUTUN DEĞERİNE GÖRE 3 AYRI VERGİ ORANI BULUNUYOR"

Ali Yüksel, değerli konut vergisi için vergiye tabi matraha ilişkin 3 ayrı oran bulunduğunu belirterek, "Değeri 9 milyon 967 bin lira ile 14 milyon 951 bin lira arasında olanların 9 milyon 967 bin lirayı aşan bedel için binde 3 vergi ödemesi gerekiyor." diye konuştu.

Vergi uygulamasının 14 milyon 952 bin lira ile 19 milyon 936 bin lira arasında binde 6, 19 milyon 936 bin liradan fazla olan konutlarda ise binde 10 olduğunu dile getiren Yüksel, "Tabii burada diğer dilimlere giren bölümler için o oranlarda ödeme yapılacak. Rakamlar beyan sürecinde daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır." ifadelerini kullandı.

Değerli Konut Vergisi Nedir?

Değerli konut vergisi emlak vergisinden ayrı bir vergidir. Değerli konut vergisi , Emlak Vergisi Kanunu içerisinde hüküm altına alınmasına rağmen emlak vergisinden farklı yönleri bulunmaktadır . Değerli konut vergisi , emlak vergisinden farklı olarak vergi değeri belli bir tutarın üzerinde olan konutları vergilendirmeyi amaçlamaktadır . Emlak Vergisi ise taşınmazların değerine bakılmaksızın yıllık alınan bir vergi çeşididir . Her yıl iki taksit halinde ya da tek seferde ödenmektedir . İlk taksit mart , nisan ve mayıs aylarında ; ikinci taksit ise kasım ayında ödenmelidir. Vergi ödemesi, gayrimenkulün bulunduğu belediyeye gidilerek yapılmalıdır . Ayrıca e-belediye hizmeti veren belediyelerin sistemleri üzerinden online ödeme gerçekleştirmek de mümkündür.

Peki Hangi Konutlar Değerli Konut Vergisi Kapsamına Girmektedir?

Değerli konut vergisine konu olacak gayrimenkullerin belirlenmesi Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ya da yetkili değerleme şirketleri tarafından yapılmaktadır. Değerli konut olduğu belirlenen gayrimenkullerin sahiplerine tebligat yapılmakta ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü sayfasından ilan edilmektedir.

2022 yılında Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan Emlak Vergisi Kanunu’na göre belirlenen bina vergi değeri 2022 yılında 6.173.000 TL üzerinde olanların 2023 yılında değerli konut vergisi beyannamesi vermesi gerekiyor. Bu konutlar için 20 Şubat 2023 günü sonuna kadar beyanda bulunulmalı ve tahakkuk eden vergi Şubat ve Ağustos aylarının son gününe kadar iki eşit taksit halinde ödenmelidir.

2023 yılında Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan Emlak Vergisi Kanunu’nun 29 uncu maddesine göre belirlenen bina vergi değeri 9.967.000 TL üzerinde olanların 2024 yılında değerli konut vergisi beyannamesi vermesi gerekecektir.

Değerli Konut Vergisi Oranı Nasıl Hesaplanır?

Gayrimenkulün değerine göre 3 vergi dilimi vardır:

967.000 TL ile 14.951.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil) 9.967.000 TL’yi aşan kısmı için (Binde 3)
936.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 14.951.000 TL’si için 14.952 TL, fazlası için (Binde 6)
936.000 TL’den fazla olanlar 19.936.000 TL’si için 44.862 TL fazlası için (Binde 10)

Değerli Konut Vergisinden Kimler Muaf Tutulmaktadır ?

Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır. Bu kurumların intifa hakkına sahip oldukları mesken nitelikli taşınmazlar da değerli konut vergisinden muaftır ve vergi söz konusu taşınmazların kuru mülkiyet sahiplerinden de aranmaz.

Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanların bu taşınmazı ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların değerli konut vergisinin konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı (intifa hakkına sahip olunması hâli dâhil) için değerli konut vergisi muafiyeti uygulanır. Muafiyet, bu kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım için de uygulanır.

Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar ve bunların müştemilatı ve merkezi Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır.

Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece vergiden muaftır. Bu muafiyet hükmü, arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanır. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya sair surette kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılması mümkün değildir.