Uzmanlar uyardı: Güzel kokuyorsa, canlı renkleri varsa....
Milyonlarca öğrenci 10 gün sonra ders başı yapacak. Aileler de alışveriş telaşına başladı. Ancak uzmanlar piyasadaki zararlı kırtasiye malzemeleri için uyarıyor.
Okulların açılmasına 10 günden az bir zaman kaldı. Velileri azo boyar, fitalat, kadmiyum ve ağır metallerin kullanıldığı güvensiz kırtasiye ürünleri düşündürüyor. Renkli kalemler, kokulu silgiler, çantalar, suluklar... Veliler kırtasiye malzemeleri için bütçelerine uygun yerde alışveriş yapıyor. Okul çantalarının fiyatı 15 liradan başlarken, piyasada 2 liraya su kapları satılıyor.
Milliyet gazetesinden Burak Dursun'un haberine göre en büyük endişe, bu malzemelerde kullanılan kimyasallar. Azo boyar, fitalat, kadmiyum ve ağır metal içeren ürünlerin kansere varan sağlık sorunları yaratması olası.
Metallere dikkat
Özellikle azo boyar maddelerin çanta, suluk, boyalı kalem gibi ürünlerde kullanıldığına dikkat çeken
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Başkanı Ali Uğurlu, “Maruz kalma süresine bağlı olarak bu ürünler birçok sağlık sorununa neden olabilir. Makas, pergel, kalemtıraş gibi metal araç ve gereçlerde hurda malzemeler kullanılıyor. Bu hurda malzemeler de ayıklanmayınca üretilen ürünlerin içinde ağır metaller oluyor. Uçucuların kullanıldığı yapıştırıcılar da riskli” diyor.
Ambalajı okuyun
İstanbul Kırtasiyeciler Odası Başkanı Yavuz Tekçe de velilere satın alınan ürünün ambalajlarını mutlaka okumalarını salık veriyor; “Kırtasiye ürünü seçerken üretici ve ithalatçının açık adının ve adresi ile ‘CE’ ve ‘TSE’ damgasının yer aldığı ürünler tercih edilmeli. Ayrıca ürünler yaş grubuna uygun olmalı. Kalitesi kontrol edilmiş ve merkezlerce onanmış ürünler kullanılmalı. Piyasaya çeşitli şekillerde giren, özellikle de Uzakdoğu kökenli ucuz ve kalitesiz boya, oyun hamuru, kokulu silgi gibi kırtasiye malzemeleri bilinçsizce tüketilmekte. Gıdaların konduğu plastik kap ve suluklar da eğer kalitesiz ise risk taşımakta. Okul öncesi ve ilköğretim çağındaki çocuklar, kullandıkları kırtasiye malzemelerini kontrolsüzce ağızlarına götürüp kullandıktan sonra ellerini ağız veya gözlerine sürebilmekte. Özellikle kokulu silgilerde, koku için solvent bazlı bağımlılık yapıcı maddeler kullanılıyor. Plastik ürün alınacaksa da şeffaf olanını tercih edin. Çünkü boyar ve uçucu kimyasal maddeler çocuğun sağlığı için büyük bir risk teşkil ediyor.”
‘Bu ürünler kansere neden olabilir’
İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Dermatoloji uzmanı Dr. Zahide Eriş Eken de özellikle küçük çocuklar için azo boyar maddelerin oldukça tehlikeli olduğu uyarısında bulunuyor; “Çünkü bu maddeler alerjiden egzemaya türlü sağlık sorunlarına neden oluyor. Ciltte birikerek kanserojen özellikli etki bile gösterebiliyor. Veliler, boyalı ve kokulu ürün almamalı, alacakları ürünün belgeli olmasına dikkat etmeli. Küçük çocuklar özellikle kokulu ürünleri ağızlarına sokabilir. Sert plastiği yumuşatmak için fitalat denilen maddeler koyuluyor. Bu maddeler de oldukça zararlı. Bu durum deneylerle de test edilerek kanıtlandı. Bu maddeyi içeren ürünlerde ağır metaller birikebilir. Veliler gördükleri malzemeden azo boyar veya fitalat içerip içermediğini anlayamazlar. Ben velilere fiyatından önce etiketine bakmalarını öneriyorum.”