Ünlü iş insanı Cem Boyner'den ''kredi kartı'' itirazı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, kredi kartı harcamalarındaki yükselişi takip ettiklerini ve bu konuda çalışmalarının olduğunu aktarmıştı. Karahan, kredi kartlarında düzenleme yapılması gerektiğini düşündüklerini söylemişti.

Boyner Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cem Boyner, Linkedin'deki paylaşımında açık bir çağrıda bulunarak kayıt dışıyla mücadelenin en etkili yolunun alışverişte nakdi ortadan kaldırmak olduğunu söyledi.

Boyner’in konuyla ilgili paylaşımı şöyle;

“Herkese merhaba,

Bazı gündemler ıskalamaya gelmez, yerinde ve zamanında düşünceni paylaşmak kritik önem taşır. Taşın altına elimi koymaktan da hiçbir zaman geri durmam bilirsiniz, bu kez de iş başa düştü. Bazen söylediklerinden pişman olmak ilerde söylemediklerinden pişman olmanın yanında çok hafif kalır.

Konu, kredi kartı kullanımına getirilmesi planlanan kısıtlamalar....

Dün İş Bankası Genel Müdürü Sayın Hakan Aran'ın Bloomberg HT'ye verdiği çok isabetli bir röportaja rastladım ve taksitli kartın dünyada ilk uygulayıcısı olarak benim konuyla ilgili bir yorum yapmam uygun olur diye düşündüm.

Sayın Aran röportajında, kredi kartlarında asgari ücret limiti 20 bin liraya kadar olanların tedbir tartışmalarının dışında bırakılması gerektiğine işaret ediyor.

'DAHA DA ARTIRIYORUM'

Ben daha da artırıyorum, kredi kartı kullanımına getirilecek kısıtlamaları son derece yanlış bulmanın ötesinde, en doğru karar 'Nakiti ortadan kaldırmaktır' diyorum.

30 yılı aşkın zamandır perakendeciyim. Rahmetli Nuri Güven amcadan (YKM kurucusu) öğrendik ki müşterinin takside ihtiyacı var. Bu ihtiyacı biz icat etmedik. On yıllar boyunca mağazalarda senetli satış yaparak müşterilerimizin derdine derman olduk. Advantage ile, biz sadece senet enstrümanını plastik karta taşıdık, bizden sonra da bankalar kredi kartına taşıdı.

Müşterinin gösterdiği yere gitmezsen, onun sorunlarını çözmezsen, ne banka kalır ne de perakende. Bugün de hala kart yerine senet ile müşterisine taksit yapan sayısız çok başarılı perakendeciler var.

'ESAS MESELEYİ GÖZDEN KAÇIRMAK DEMEK'

Çok açıkça ifade etmek isterim ki, kredi kart kullanımına kısıtlama getirmek, esas meseleyi gözden kaçırmak demektir. Tüm alışverişler kredi kartı üzerinden yapılsa, ne vergi kaçağı kalır ne de bankacılık sistemi dışında bir hayat. Ne yolsuzluk ne de rüşvet... Bu sistemin dışında kalan 20 milyon insan bankacılık sistemi ile tanışırsa, kayıt dışı da minimuma iner.

Ekonomi politikaları ya cesur ve kararlı olabilir ya da günü kurtarmak kabilinden olabilir.

Kamu harcamalarını kısmak doğru karardır, kalıcıdır, ancak vatandaşın harcamalarını kısmak geçici bir uygulamadır. Şayet bu kısıtlama gelirse de uzun süremez, çünkü hiçbir yönetim yurttaşının arzusu hilafına onun hayatını zorlaştıracak, hayat kalitesini bozacak, canını sıkacak kararları uzunca süre uygulayamaz, hemen geri döner.

'VATANDAŞIN HAYATI ZORLAŞIR'

Önerim açık; limitlerle taksitleri kısarak vatandaşın hayatını zorlaştırmak yerine, ödemelerde nakit yerine kredi kartının kullanılmasına odaklanmak! Bu, vergi gelirlerini artırmanın da en çabuk ve pratik yollarından biridir.

Bu önerimin perakendeciye, bankalara, vatandaşa ve devlete, yani bu dört oyuncuya da yarar sağlayacak en doğru çözüm olduğunu düşünüyorum.

Her konuda olduğu gibi bu konuda da sektör temsilcilerinin ve kurumların görüşlerini açıklaması, sonradan yaşanması muhtemel pişmanlıkların önüne geçecektir. Bu da açık çağrım olsun.

Şimdilik hoşçakalın...”

SEÇİM SONRASI KISITLAMA GETİRİLMESİ GÜNDEMDE

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), politika faizini yüzde 45'e kadar yükseltmesinin ardından kredilerde yavaşlama görülürken kredi kartı harcamalarında ise artış sürüyor.

Kredi kartı akdi faiz oranı 3,66 oranında uygulanırken gecikme faizi ise 3,96 seviyesinde bulunuyor. Nakit çekim ve KMH borçlarında ise akdi faiz 4,42, gecikme faizi 4,72 olarak uygulanıyor. Yüksek faiz oranlarına rağmen yurttaşın harcamalarındaki artış dikkat çekiyor.

Son bir yılda kredi kartı borçları 2,5 katına çıkarak 1,2 trilyon liraya kadar ulaşırken kredi kartlarına düzenleme geleceğine yönelik beklentiler de artmaya başladı.

Ekonomi yönetimi tarafından enflasyonu artıran tüketim talebini önlemek için bazı düzenlemelerin hayata geçirilebileceği uzun bir süredir dillendiriliyor.

Özellikle ocak ayı Para Politikası Kurulu (PPK) raporunda ve yılın ilk enflasyon toplantısında bazı düzenlemelere ilişkin sinyaller verildi.

Enflasyon Raporu 2024 Bilgilendirme Toplantısı'nda açıklamalarda bulunan TCMB Başkanı Fatih Karahan, kredi kartlarına yönelik düzenlemelerinin gündemlerinde olduğunu belirtti.

Karahan, "Kredi kartlarına bir taksit sınırlaması getirilecek mi" sorusuna, "Aralık ayında kredi kartı harcamalarında yükselme oldu. Bunu not ettik, farkındayız. Bunun geçici olup olmadığı henüz çok net değil. Asgari ücretin artacağı bekleniyordu. Bu nedenle bazı harcamalar öne çekilmiş olabilir ama bundan bağımsız olarak kredi kartlarında düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu konuda birkaç fikrimiz var, çalışmalarımız sürüyor. Belirli bir aşamaya geldiğinde kamuoyuyla paylaşacağız" şeklinde yanıt verdi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise kredi kartlarına yönelik düzenleme sinyali daha önce vermişti. Şimşek, "Kredi kartları, bireysel kredi, taşıt kredisi ve ikinci konut kredisinde sadece faizleri artırarak değil, bankalar üzerinden kredi verme iştahını keserek de kredi büyümesini düşüreceğiz. Başkasının parasıyla, krediyle, kartla zenginlik olmaz" ifadelerini kullanmıştı.

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı Alpaslan Çakar da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalarda kredi kartlarına düzenleme çağrısında bulunmuştu. 

TBB Başkanı Çakar, bankacılık sektörünün toplam kredi büyüklüğünün 11,6 trilyon TL’ye ulaştığını vurgularken, özkaynak karlılıklarını yüzde 30’lar seviyesinde beklediklerini aktardı.

Çakar, özellikle kredi kartlarındaki büyümeye de dikkat çekti. Yıl ortasında büyüme hızı yüzde 177’ye ulaşan kredi kartı harcamalarının yıl sonunda yüzde 159’a gerilediğini, ancak hala çok yüksek olduğunu da vurgulayan Çakar, bu konuda bir düzenleme ihtiyacı olduğunu, bunun da geleceğini düşündüğünü söyledi. 

Alpaslan Çakar, "Bunu yapabilmenin yolları kişinin harcama tutarının sınırlanması, faiz yükselişi ya da taksit sınırlaması. Bu tür düzenlemelerin önümüzdeki dönemde gündeme gelebileceğini düşünüyoruz" diye konuştu.

BAZI UYGULAMALAR HAYATA GEÇİRİLDİ

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından ise bazı uygulamalar geçtiğimiz dönemlerde yürürlüğe konulmuştu.

BDDK, 31 Temmuz 2023’te aldığı kararla havayolları, seyahat acenteleri ile yurtdışı konaklama harcamalarında taksitlendirme seçeneğini kaldırmıştı.

Beyaz eşya alışverişlerinde en fazla 9 ay, elektronik eşya alımlarında 4 ay, bilgisayar ürünlerinde en fazla 12 ay ve tablet alımlarında 6 ay taksit uygulanmasına olanak sağlamıştı.