Türkiye'ye maliyetleri 17 milyar dolar

Suriye ve Irak'ta yaşanan olaylar Türkiye ekonomisini vurdu. Bu ülkelerdeki iç karışıklığın sebep olduğu ihracat ve turizm kaybına sığınma-cılar için yapılan harcamalar da eklenince fatura 17 milyar doları geçiyor.

CHP, Suriye ve Irak’ta yaşanan kaosun Türkiye’ye etkilerini “Suriye ve Irak Krizleri: Türkiye’nin Ödediği Fatura” raporuyla ortaya koydu.

Bugün gazetesinden Hasan Bozkurt'un haberine göre Suriyeli sığınmacılar için yapılan 5,5 milyar dolarlık harcama, ihracat ve turizm kayıpları hesaplandığında toplam fatura 17 milyar dolara ulaştı.

Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak’ın başkanlığındaki milletvekillerinin Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin, Adana, Mersin ve Hatay’da yaptığı incelemeler ve görüşmeler sonrasında hazırlanan raporda önemli tespitler yer aldı. Gayri- resmi rakamlarla Türkiye’deki Suriyeliler’in sayısı 2 milyonun üze-rinde. Rakamlar, savaş nedeniyle ülkesini terk eden her iki Suriyeli’den birinin Türkiye’de olduğunu gösterdi. Suriye yoğunluğu sınır illerinde kamu hizmetlerinde önemli aksamalara neden oluyor. Türkiye’ye gelen Suriyeliler’in 500 bini eğitim çağında ancak bunların sadece 175 binine eğitim verilebiliyor.

Suriyeliler’in yoğun yaşadığı illerde kira ve konut fiyatlarında ciddi artışlar yaşandı. Türkiye genelinde konut fiyatları son dört yılda yaklaşık yüzde 68 artmasına karşın, Gaziantep ve Kilis'te bu artış yüzde 121 oldu. Şanlıurfa ve Mardin’de işsizlikte ciddi artış yaşandığı rapora yansıdı. 2011’de Mardin ve Şanlıurfa’da işsizlik oranları sırasıyla yüzde 12,3 ve yüzde 8 iken; 2013’te yüzde 20,6 ve yüzde 16,3’e çıktı.

Rapora göre, Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı, 2011-2014 arasında, 10,5 milyar dolar olabilecekken, savaş nedeniyle bu ülkeye yapılan toplam ihracatın 4,5 milyar dolarda kaldı. Türkiye’nin Irak’a ihracatı 14,2 milyar dolar olabilecekken 10,7 milyar dolar oldu. Irak’ta yaşanan kriz nedeniyle Türkiye 2014’te, 3,6 milyar dolarlık ihracat gelirinden mahrum kaldı. Suriye’deki kayıpla birlikte 8,1
milyar dolarlık ihracat yapılamadı.

Rapora göre Suriye’deki potansiyel ihracat kaybından en çok etkilenen il Adana oldu. 2011-2014 yılları arasında Adana ekonomisi 212 milyon dolar potansiyel ihracat kaybı yaşadı. Irak pazarındaki kaybın bölgedeki en büyük kurban ise Gaziantep oldu. Irak’taki kargaşanın Gaziantep’i 2014 yılında 750 milyon dolarlık ihracat gelirinden mahrum bıraktığı hesaplandı. 2011-2014 arasında Türkiye’ye gelemeyen Suriyeli turistler nedeniyle yitirilen turizm geliri 1,6 milyar doları buluyor.

Kişi başı fatura 208 dolar

Dünya Bankası’nın verilerine de yer verilen raporda, Ortadoğu’da ticari entegrasyonun, Suriye ve Irak’taki savaşa bağlı olarak, zayıflaması nedeniyle Türkiye’de kişi başına gelirin olması gerekenden yüzde 2 daha az olduğu kaydedildi. Buna göre 2014’teki kişi başına düşen gelir dikkate alındığında her bir vatandaş başına kaybedilen gelir 208 dolar oldu.