Türkiye ekonomisi için bir kötü haber daha
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın Rusya ve Türkiye’nin de bulunduğu bölgeden sorumlu başekonomisti Roger Kelly, ABD Merkez Bankası’nın açıkladığı faiz kararının Türkiye’nin önündeki riskleri artırdığını söyledi.
ABD’de yıllık enflasyonun yükselip rekorlar kırmasını takiben Amerikan Merkez Bankası (Fed) faiz artış döngüsünü başlattığını duyurdu. Fed kararından bir gün sonra ise Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu toplandı. Yüzde 55’e varan bir enflasyona karşılık yüzde 14’lük politika faizini sabit bıraktı.
Bu faiz ortamında Rusya’nın Ukrayna işgali de Türkiye’de enerji ve gıda fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Savaş, uzun süredir 13,5 seviyelerinde seyreden kurun da 15 sınırına kadar yaklaşmasına yol açtı.
Türkiye’deki yatırımı 2021’de 2 milyar avroyla rekor seviyeye ulaşan EBRD’nin bölgesel başekonomisti Roger Kelly, Türkiye’nin önündeki risklerin arttığı uyarısını yaptı. Kelly, Türkiye’de bu yıl enflasyonun daha da artacağını ve ekonomik aktivitenin kötü etkileneceğini söylüyor.
Dünya’dan Elif Karaca’ya konuşan Kelly’nin söylediklerinden öne çıkanlar şöyle:
- Fed’in önceki günkü faiz artırım kararı Türkiye’nin önündeki riskleri artırdı. Artan enerji ve gıda fiyatları nedeniyle Türkiye’de enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı devam edecek.
- Azalan turizm gelirleri döviz rezervlerini güçlendirmeyi ve cari dengeyi zorlaştıracak. Bütün bunlar TL üzerinde baskı oluşturacak.
- Türkiye’nin mevcut politika duruşunu sürdürüp sürdüremeyeceği TL’nin istikrarına bağlı. Mevcut küresel bağlamda kur korumalı mevduat planı gibi mekanizmaların yeterli olup olmayacağı ise net değil.
- Türkiye emtia ithalatçısı bir ülke ve ekonomisi savaş başlamadan önce de kırılgan bir durumdaydı. Başarısı henüz kanıtlanmamış, alışılmışın dışındaki politika yaklaşımı yeni açıklanmıştı. Liradaki oynaklığın geçiş etkisiyle enflasyon yüzde 50’yi aşmış, döviz rezervleri önemli miktarda azalmıştı.
- Savaş emtia fiyatlarında ciddi bir artışa neden olurken, TL’deki zayıflık Türkiye için durumu daha da kötüleştirdi. Bu enflasyonun daha da artmasına ve bu yıl ekonomik aktivitenin olumsuz etkilenmesine neden olacak.
- TCMB’nin dünkü PPK kararıyla birlikte yapılan açıklamada, 2022’de beklenen cari fazlaya ilişkin atıflar, ‘enerji fiyatları nedeniyle cari denge üzerinde riskler olabileceğine’ ilişkin bir ifadeyle değiştirildi. Bu, yeni ekonomik modelin önündeki zorlukların bir kabulü gibi görünüyor. Mevcut jeopolitik güçlükler yaklaşımda değişiklik için makul gerekçeler oluşturabilir.
- Diğer ülkeler için Rusya yaptırımları büyük ölçüde bir arz şoku oluşturuyor. Arz şoku, bu malların ithalatına bağımlı olan ülkelerde (Türkiye dahil) hem büyümeyi hem de enflasyonu olumsuz etkileyecek daha yüksek emtia fiyatları anlamına geliyor. Bölgedeki bazı ülkeler ise, özellikle petrol ihracatçıları bundan faydalanacak. Ülkeler enerji kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışacaklarından orta vadede olumlu etkiler de olabilir ve yeşil dönüşüm hızlanabilir.