Para bitti, Türkiye'nin dev projeleri tehlikede !

Kalkınma Bakanlığı kamu-özel ortaklığıyla yürütülen büyük projelerde uzun vadeli fon sıkıntısı yaşanabileceği uyarısında bulundu. Bakanlık kamunun yükümlülüklerini iyi analiz edilmesi gerektiğini vurguladı.  

Hürriyet'ten Hacer Boyacıoğlu'nun haberine göre, Son yıllarda tüm büyük projelerin finansmanında kullanılan kamu-özel ortaklığına ilişkin olarak Kalkınma Bakanlığı’ndan dikkat çekici bir uyarı geldi. Kalkınma Bakanlığı, Türkiye’de kamu özel ortaklığıyla yapılan projelerde uzun vadeli fon sıkıntısı yaşanabileceğini belirti ve kamunun bu nedenle oluşacak yükümlülüklerinin iyi analiz edilmesini istedi. Bakanlık, şehir hastanelerine ödenecek kiraya da dikkat çekti.

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de, Meclis’te geçtiğimiz günlerde kurdaki artıştan dolayı şehir hastanelerinin maliyetini arttığını açıklamıştı. Şimşek, “Şehir hastanelerinin maliyeti arttı mı? Dolar kurundan dolayı tabii ki artmıştır. Çünkü bu kontratların yapısından kaynaklanıyor ama ‘Ne kadar arttı?’ diye sorarsanız şu anda önümde bir rakam yok” açıklamasında bulunmuştu. 

72.1 MİLYAR DOLAR DEĞERİNDE
Türkiye’deki tüm büyük projelerin yapımında kullanılan kamu özel işbirliğiyle (KÖİ) ilgili olarak Kalkınma Bakanlığı’nın hazırladığı çalışmaya göre, Türkiye’de kamu özel ortaklığıyla yapımı devam eden 34 projenin sözleşme büyüklüğü 72.1 milyar dolara ulaştı.

Yap-işlet-devret modeliyle yapılan en büyük projeler arasında yer alan İstanbul Yeni Havaalanı için devlete 36 milyar dolar ödeme yapılması öngörülürken; sağlık sektöründe yapılması öngörülen 17 şehir hastanesi için de devlet toplam 27 milyar dolar kira ödemesi yapacak. Bakanlığın tespitlerine göre, Türkiye’de kamu özel ortaklığıyla çok sayıda projenin uygulamaya konulması, diğer taraftan da proje büyüklüklerinin artması bazı projelerde finansal kapanışı zorlaştırıyor.

Yaşanan krizin etkilerinin süreceği ve Türkiye’deki projelerin büyüklüğü dikkate alındığında gelecek yıllarda uzun vadeli fon sıkıntısı yaşanabileceği uyarısında bulunan bakanlık, şu tespitlerde de bulundu:“Bu nedenle olası gecikmeleri önlemek için banka finansmanına ek olarak kullanılabilecek fon kaynaklarının araştırılması gerekmektedir. Bununla birlikte bütçenin de olası finansal krizlere karşı dayanıklı olması için kamunun gelecek yıllarda garanti, borç üstlenimi vs. nedenlerle oluşacak birikmiş yükümlülüklerinin iyi analiz edilmesi gerekmektedir. Projelerin başarılı olması için, ön fizibilite etüdü hazırlanmasından, sözleşme metinlerinin değerlendirilmesine kadar geçen süreçte tüm aşamaların yeknesak, belirli kalite düzeyinde ve öngörülen sürede tamamlanması gerekmektedir. Bu nedenle KÖİ sürecinde yer alan birimlerin uzmanlık kapasitelerinin geliştirilmesi önem arz etmektedir.”

Sözleşmesi İmzalanmış Projeler

Projeler Yatırım Tutarı (Milyon dolar)

1 Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi 7.607
2 İstanbul Karayolu Boğazı Tüp Geçişi Projesi 1.339
3 Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz Köprüsü dahil) 2.446
4 İstanbul Yeni Havaalanı Projesi 13.937
5 Karasu Limanı Projesi 77.1
6 Muğla Ören Yat Limanı 10.6
7 Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü yanaşma yeri 17.7
8 Muğla-Datça Yat Limanı 15.4
9 Gazipaşa Yat Limanı 9.5
10 Haliç Yat Limanı ve Kompleksi 723.5
11 Ankara Hızlı Tren Garı Projesi 239.5
12 Yassıada-Sivriada Projesi* 132.9
13 Dilucu Gümrük Kapısı Tesisleri 18.9
14 Esendere Gümrük Kapısı Tesisleri 18.6
15 Kapıköy Gümrük Kapısı Tesisleri 22.1
16 Çıldır/Aktaş Gümrük Kapısı Tesisleri 18.9
17 Halkalı Gümrük Kapısı Tesisleri 64.0
18 Kayseri Entegre Sağlık Kampüsü 403.9
19 Etlik Entegre Sağlık Kampüsü 1.105
20 Bilkent Entegre Sağlık Kampüsü 1.086
21 İkitelli Entegre Sağlık Kampüsü 1.232
22 Elazığ Entegre Sağlık Kampüsü 308.7
23 Yozgat Sağlık Yerleşkesi Projesi 155.5
24 Manisa Eğitim Araştırma Hastanesi 182.7
25 Adana Entegre Sağlık Kampüsü Projesi 680.4
26 Mersin Entegre Sağlık Kampüsü Projesi 339.9
27 Gaziantep Entegre Sağlık Kampüsü Projesi 840.1
28 Ulusal Halk Sağlığı Kurumu ile Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu 776.9
29 FTR, Psikiyatri ve YGAP Hastaneleri Projesi 658.0
30 Isparta Sağlık Yerleşkesi Projesi 263.9
31 İzmir Bayraklı Entegre Sağlık Kampüsü 758.3
32 Kocaeli Entegre Sağlık Kampüsü Projesi 504.7
33 Konya Karatay Entegre Sağlık Kampüsü 255.0
34 Bursa Entegre Sağlık Kampüsü 315.9
*Yassıada-Sivriada projesi ihaleden muaftır.