Osmanlı'nın torunundan İş Bankası'na 12 milyon TL'lik dava

İstanbul'da yaşayan Sultan Reşat'ın torunu Rukiye Sultan'ın torunu olan Rukiye Bala Hodo, dedesine ait banka hisselerinin tespit edilmesini, Türkiye İş Bankası kayıtlarında Sultan Mehmet Reşat adına yazıldığının görüldüğünü iddia ettiği 200 kök hissenin, padişahın mirasçılarına devredilmesini istiyor.

"ON BİN HİSSEDEN İKİ YÜZÜ SULTAN REŞAT'A AİT"

Davacı Hodo'nun avukatı Mahmut Doğan'ın İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesi'ne sunduğu dava dilekçesinde, Rukiye Bala Hodo'nun 1918 yılında vefat eden Sultan Mehmet Reşat'ın mirasçısı olduğunun, tarihçi yazar Murat Bardakçı'nın "Son Osmanlılar, Osmanlı Hanedanının Sürgün ve Miras Öyküsü" adlı kitabının 200'üncü sayfasında belirtildiği ifade edildi.

Dilekçede, Sultan Mehmet Reşat'ın, 1917 yılında Milli İktisat Politikası çerçevesinde kurulan ve 1927 yılında Türkiye İş Bankası AŞ'ye devredilen Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası hisse senetleri satın aldığı ve bankaya ortak olduğu aktarıldı. Dilekçede, Türkiye İş Bankası AŞ Genel Müdürlüğü'nün finanse etmesiyle, Prof. Dr. Uygur Kocabaşoğlu ve ekibinin, arşivlerde yaptığı çalışmalarla hazırlanan "Türkiye İş Bankası Tarihi" adlı kitabın 112. sayfasında bu bilginin şöyle paylaşıldığı da aktarıldı:

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çeşitli zamanlarda yaptığı konuşmalarda, "Gazi Mustafa Kemal'in İş Bankası'nı CHP'ye değil, Hazine'ye tahsisi vardır. Bu İş Bankası Allah'ın izniyle Hazine'nin malı olacaktır, bu parlamento bu kararı alacaktır" ifadeleri kullanmıştı. Türkiye İş Bankası'ndan yapılan açıklamada ise, Türkiye İş Bankası'nın siyaset malzemesi yapılamayacak önemde bir kuruluş olduğuna vurgu yapılmıştı.

"Cansuyu: İtibar-ı Milli ile Birleşme başlıklı bölümün 3. paragrafında, 'İtibar-ı Milli Bankası, Birinci Dünya Savaşı sırasında, daha sonra İş Bankasında da görüleceği gibi, siyasi iktidarın ve devletin öngörüsü ve desteği ile 4 milyon lira sermaye (her biri 10 liralık 400 bin hisse) ile kurulmuştu. Bütün hisseleri Osmanlı tebaasına ait olacaktı. Hissedarlar pay defterinin birinci sırasında 200 hisse ile dönemin padişahı Sultan Mehmet Reşat'ın adı yer alıyordu' demek suretiyle padişah Sultan Mehmet Reşat'ın iki yüz adet hisse satın aldığı belirtilmiştir."

"SULTAN REŞAT'IN HİSSELERİ MİRASÇILARINA İNTİKAL ETMİŞTİR"

Padişah Sultan Mehmet Reşat'ın 1918 yılında vefatıyla bahsedilen hisselerinin halefiyet ilkesi gereği davacı Bala ve diğer mirasçılarına intikal ettiği kaydedilen dilekçede, "Mütevveffa Padişah Sultan Mehmet Reşat'ın hisselerinin akıbetinin ne olduğu bilinmediği için davalı Türkiye İş Bankası AŞ aleyhine bu tespit davası açılmak zorunda kalınmıştır" denildi. 

Mahkemeye sunulan dava dilekçesinde, tarihçi yazar Murat Bardakçı'nın, "Son Osmanlılar, Osmanlı Hanedanın Sürgün ve Miras Öyküsü" adlı kitabı, davacı Hodo'nun Sultan Mehmet Reşad'ın mirasçısı olduğuna ilişkin, Prof. Dr. Uygur Kocabaşoğlu'nun "İş Bankası Tarihi" adlı kitabının 112. sayfasının, Sultan Mehmet Reşad'ın Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası'nın iki yüz adet hissesi satın aldığına ilişkin ve Türkiye İş Bankası ile Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası defter ve kayıtlarının da padişah adına hisse olduğuna ilişkin deliller sunulduğu dile getirildi. 

Dilekçede ayrıca, banka defter ve kayıtlarında Sultan Mehmet Reşat adına hisse senedi satın alınıp alınmadığı ve akıbetinin ne olduğuna ilişkin Osmanlıca bilirkişisiyle inceleme yapılması için bilirkişi raporu, hazine ve maliye kayıtlarının da delil olarak gösterildiği vurgulandı.

"2 BİN REŞAT ALTINI KARŞILIĞINDA ALINAN 200 HİSSE"

Davacı Hodo'nun avukatı Mahmut Doğan, yaptığı açıklamada, açtıkları davayla müteveffa padişah Sultan Mehmet Reşat'ın Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası hissesi satın alıp almadığının tespit edilmesi istediklerini belirtti. 

Padişah Reşat'ın hissedar olduğunun tespit edilmesi durumunda, adına kaç adet kök hissesinin bulunduğunun tespit edilmesini de istediklerini kaydeden Doğan, bankadan, kök hissesinin bedelli-bedelsiz sermaye artırımları sonucunda bugün kaç kurucu hisse, A tertip hisse, B tertip hisse ve C tertip hisse yaptığının belirlenmesini de talep ettiklerini ifade etti.

Avukat Doğan, Birinci Dünya Savaş'ında, 1917 yılında Milli İktisat Politikası çerçevesinde milli bir banka kurmak için yola çıkıldığını ve bu bağlamda da Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası kurulduğunu vurgulayarak, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Bankanın başarılı olması için seferberlik başlatılmış. Bankanın ilk hissedarı da dönemin padişahı Sultan Mehmet Reşat olmuştur. Halka öncü olmak isteyen Sultan Mehmet Reşat, 2 bin reşat altını ödeyerek 200 adet hisse satın alarak örnek olmuştur. Bugün bir reşat altınının 6 bin lira olduğunu varsayarsak mirasçıların tespit edilmesini istediği ve 2 bin reşat altın karşılığında alınan hisselerin en az 12 milyon lira yapacağı açıktır."

Mahmut Doğan, Sultan Reşat'ın diğer torunu, müvekkilinin kardeşi Nazım Hodo'nun ve diğer mirasçıların davaya müdahil olacaklarını da sözlerine ekledi.