Osmanlı'da casusluk olaylarına konu olan Edirne Kırmızısı kök salıyor
Trakya Üniversitesi, Osmanlı döneminde casusluk olaylarına konu olduğu için "efsane renk" olarak da bilinen ’Edirne Kırmızısı’nın (Rouge d’Adrinople) elde edilmesinde kullanılan kök boya bitkisini yetiştirme alanları genişliyor.
Osmanlı döneminde Edirne'de üretilen rengin formülünün casusluk yöntemiyle elde edilip Avrupa'ya götürülmesi nedeniyle "efsane renk" olarak da bilinen Edirne Kırmızısı'na rengini veren Rubia tinctorum L. bitkisi, biri Trakya Üniversitesi Balkan Yerleşkesi, diğeri de Havsa Meslek Yüksekokulu olmak üzere iki ayrı arazide yetiştirilerek çoğaltılıyor.
Edirne Kırmızısı’nın kent kimliğine kazandırılması adına Trakya Üniversitesi tarafından yürütülen çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Edirne Kırmızısı Stratejik Eylem Planı dâhilinde tarafından yetiştirilmeye başlayan Edirne Kırmızısı’nın hammaddesi Rubia tinctorum L. bitkisi, köklerini salmaya başladı. Balkan Yerleşkesi ve Havsa Meslek Yüksekokulu’nda toprakla buluşan kökboya bitkisi, yerel kalkınmaya destek veren bir ürün olarak Trakya Üniversitesi koordinasyonunda çoğaltılıyor.
Edirne Kırmızısı Stratejik Eylem Planı’nın alt başlıklarından olan “Bilimsel ve Akademik Çalışmalar” kapsamında geçtiğimiz yıl Ekim ayında Trakya Üniversitesi seralarında yetiştirilmeye başlayan Rubia tinctorum L. bitkisi, toprakla buluştuktan kısa bir süre sonra kök salmaya başladı. Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan ve Edirne Kırmızısı Projeler Koordinatörü, Özel Kalem Orkun Akman’la birlikte arazileri inceledi.
"KÖKLER, KATMA DEĞERİ OLAN BİR ÜRÜNE DÖNÜŞECEK"
Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, İlk olarak, Trakya Üniversitesi Genel Sekreterliği tarafından Balkan Yerleşkesi’ndeki 15 Temmuz Şehitler Yolu kenarında oluşturulan ve ilk aşaması tamamlanan “Kökboya Gen Bahçesi”ni ziyaret etti. Üç Edirne kökenli iki de İran kaynaklı genotiplerden oluşan yaklaşık 200 kökün ekildiği arazinin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Tabakoğlu, “Buradaki arazimiz, Edirne Kırmızısı’nın sadece bir kültürel ya da tarihi bir değer olmadığını, aynı zamanda bu kentin bir ekonomik değeri olacağının da bir göstergesi. Bu kökleri ekerek oluşturduğumuz farkındalık giderek büyüyecek ve çiftçilerimiz ile girişimcilerin aradığı, kente katma değer katan bir ürün haline dönüşecek.” dedi.
Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan ise Rubia tinctorum L. bitkisinin farklı kaynaklardan temin edilen popülasyonların da ilave edilmesi ile gen bahçesindeki koleksiyonunu genişleteceklerini ifade etti.
Daha sonra Havsa Meslek Yüksekokulu bahçesinde, bin adet Rubia tincotrum L. bitkisinin ekildiği araziyi ziyaret eden Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Park ve Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyeleri Dr. Öğr. Üyesi Sedat Karadavut ve Öğr. Gör. Adnan Çolak ile birlikte “Edirne Şartlarında Doğal Boya Bitkisi Kökboyanın (Rubia tinctorum L.) Tarımsal Potansiyelinin Belirlenmesi” isimli TÜBAP projesini yürüten Prof. Dr. Mustafa Tan’dan proje hakkında bilgi aldı.
Ziyaret sonunda Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan, aile büyüklerinin sandığından çıkan ve Balkan Savaşları yıllarından kalma Edirne Kırmızısı süslemeli kumaşı, Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu’na takdim etti.