O kamu bankası BDDK denetiminden çıkıyor
Türkiye Kalkınma Bankası’nın BDDK denetiminden çıkmasını sağlayan yasa teklifi verildi. Yasalaşırsa Kalkınma Bankası kamu kaynaklarını örtülü ödenek gibi kullanabilecek.
AK Partili iki milletvekilinin, Bankalar Kanunu'nu bypass eden, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) yetkilerini tırpanlayan yasa teklifi büyük tartışma yarattı. Teklif yasalaşırsa Türkiye Kalkınma Bankası, bütün bankaların tabi olduğu BDDK denetimindeki uluslararası kredi kurallarının dışına çıkacak. Yasanın Meclis'ten geçmesi halinde, kamu kaynaklarının adeta örtülü ödenek gibi kullanılacağı Türkiye'de ilk kez paralel bir bankacılık sisteminin hayata geçeceği endişeleri yaşanıyor.
Sözcü gazetesinden Erdoğan Süzer'in haberine göre AK Parti Grup Başkanvekilleri Naci Bostancı ile Mehmet Muş'un, Türkiye Kalkınma Bankası'nın yeniden yapılandırılmasını öngören yasa teklifi geçen hafta Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Bu hafta Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmesi beklenen teklife göre Kalkınma Bankası, kanun ya da Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle görevlendirilecek. Görevlendirmelere ilişkin usul ve esaslar ile ihtiyaç duyulan kaynağın hangi kurum veya kuruluş bütçesinden karşılanacağı Cumhurbaşkanlığı'nca belirlenecek. Dolayısıyla banka, diğer bankalar gibi mevduat toplamayacak ancak vatandaşın vergileriyle oluşan bütçeden aktarılacak kaynakları dilediği kişi ya da şirketlere kredi olarak dağıtabilecek. Yasa teklifinde, Kalkınma Bankası'nı özellikle batık krediler konusunda BDDK'nın sıkı kural ve düzenlemelerinin dışına çıkaracak kritik bir madde de yer alıyor. Bankacıların “çok tehlikeli” bulduğu teklifin 7'nci maddesine göre Kalkınma Bankası, geri ödenmeyen krediler için ayrılacak karşılıklar ve teminatları düzenleyen Bankacılık Kanunu'nun 53'ncü maddesinin birinci fıkrasına tabi olmayacak. Bu fıkraya göre BDDK tarafından belirlenen, kredilerin risk durumuna göre sınıflanması, izlenmesi, takibe alınması, karşılık oranlarının belirlenmesi ve ek teminatlara ilişkin usul ve esaslar BDDK yerine, direkt banka yönetim kurulunca belirlenecek.
SÜPER YETKİLER VERİLECEK
Bütçeden gönderilen paraları Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülen sektör ya da firmalara aktaracak olan banka yönetimi, bu kredilerin geri dönüşünde tamamen kendi belirlediği kuralları işletecek. Banka yönetiminin, vadesinde ödenmeyen kredileri isterse tıpkı taksitleri zamanında ödenmiş krediler gibi risksiz grupta değerlendirip karşılık ayırmayacağı, vadesinde ödeme yapmamış şirketten ek teminat istemeyebileceği, hatta kredisini ödememiş firmalara ilave kredi bile verebileceği belirtiliyor.
BATACAĞI BELLI KREDI MI VERECEK?
Teklif, Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri sırasında ağır eleştiriler aldı. CHP'li milletvekillerinin, bu maddenin tekliften çıkarılması ve bankanın Sayıştay tarafından denetlenmesi için verdiği önergeler kabul edilmedi. CHP Milletvekili Bülent Kuşoğlu, batacağı baştan belli olan kredilerin Kalkınma Bankası aracılığıyla bazı firmalara verilebileceğini belirtirken, “Kimleri kurtaracaksınız? Birileri mi kayrılacak? Acaba banka iflas eden şirketleri ve zararlarını topladığınız bir yer mi olacak? Halkın üzerine yeni bir yük mü getireceksiniz?” dedi. İYİ Parti Milletvekili Durmuş Yılmaz da düzenlemeyi, “hince yazılmış teklif” olarak niteledi. Teklifi hazırlayan AK Partili Mehmet Muş ise bankanın ödenmeyen kredileri takibe alacağını belirterek, “Bağımsız denetime de tabi tutulacak” dedi.