Milyonlarca esnaf borç batağında
Ekonomik kriz tüketici ile beraber esnafı da vurdu. Esnafın geliri maliyetini bile karşılamayınca çare borçlanmak oluyor. 2018’de esnaf başına 10 bin lira yeni kredi kullanıldı
Kredi ve kefalet kooperatifleri aracılığıyla geçen yıl esnaf ve sanatkara kullandırılan kredi miktarı bir önceki yıla göre yüzde 44 artışla 18,7 milyar liraya ulaştı. Üstelik bu tutara esnafın geçmiş yıllardaki borcu dahil değil. Türkiye’de 1 milyon 753 bin esnaf olduğu düşünüldüğünde esanf başına borç yaklaşık 10 bin TL arttı.
Birgün gazetesinden Ozan Gündoğdu'nun haberine göre esnafın sorunları perakende satışın türüne göre ise değişiyor. Özellikle dayanıklı tüketim mallarını oluşturan beyaz eşya, elektronik eşya ve mobilya seköründe hizmet veren esnaflar ise krizden en çok etkilenen grup oldu.
GIDA MALLARINI SATANLAR KRİZDEN DAHA AZ ETKİLENDİ
Türkiye’de 2018 yılında ekonomik kriz, gelirin azalması ve gelecek beklentilerinin de olumsuz seyretmesi yüzünden iç talep daraldı. Daralan iç talep ise özellikle tüketimi ertelenebilir mal ve hizmetlerde görüldü. Gıda mallarında ise tüketimi ertelemek mümkün olmadığı için özellikle zorunlu gıda mallarında enflasyon görüldü. Perakende ticaret 2018 yılında yüzde 6,3 oranında daralırken, nüfusun artması sebebiyle gıda mallarında perakende satış hacmi yüzde 1,4 arttı. Bu sebeple gıda mallarında kriz tüketiciye daha çok yansıdı. Son 2 yılda kuru soğana yüzde 225, patatese yüzde 158, domatese yüzde 110 zam geldi.
BİLGİSAYAR VE KİTAPTA KRİZ ÇOK DAHA SERT
Öte yandan yurttaşlar tüketimi ertelenebilir ürünleri mümkün olduğunda tüketmemeyi tercih ediyor. Bu ürünlerin başında ise bilgisayar, kitap ve iletişim aygıtları grubu geldi. Tüketilmeyen ürünlerde ise esnaf fiyatı mümkün olduğunca düşürmeye çalıştı. Bu sebeple bu ürünlerde gıdada olduğu gibi yüksek enflasyon görülmedi. Esnaf ise gelirini azaltmak pahasına çareyi bu ürünlerde çeşitli kampanyalar yapmakta buldu. Perakende sektöründeki araştırma ve raporlarıyla bilinen BrandZone verilerine göre 2018 Tüketici teknolojisi ürünlerinde, 94 bin 445 kampanyayla akıllı telefon en fazla kampanya düzenlenen kategori olurken; 58 bin 406 kampanyayla TV ikinci; 24 bin 517 kampanyayla dizüstü bilgisayar üçüncü sırada yer aldı. Ancak bu kadar kampanya dahi bu sektörde yaşanan krize çözüm olmadı. TÜİK verilerine göre her 5 kişiden biri ihtiyacı olan bilgisayarı, kitabı veya telefonu almamayı tercih etti. Böylece 2018 yılında bu grupta perakende satışlar yüzde 19,6 oranında azaldı.
MOBİLYADA VERGİ İNDİRİMİ YETERLİ OLMADI
Türkiye halkı için tüketimi ertelenebilir bir ürün de mobilya oldu. Elektrikli eşya ve mobilya satışları 1 yılda yüzde 18,9 oranında azalınca, mobilyacı esnaf kepenk kapatmanın eşiğine geldi.