Mahfi Eğilmez'den Dolar kuru ve kripto paralar için dikkat çeken açıklama
Ünlü ekonomist Mahfi Eğilmez, okurlarının piyasalarla ilgili kendisine yönelttiği soruları yanıtlarken "Dolar'ı nasıl sabit tutuyorlar" ve "kripto paraların geleceği"ne dair yaptığı açıklamalarla dikkat çekti.
Mahfi Eğilmez, kişisel blog sayfası üzerinden,“Güncel Ekonomik Sorunlar Hakkında Sorular ve Yanıtlar” başlıklı bir yazı yayımladı.
Eğilmez, ilgili yazıda kendisine yöneltilen soru ve yorumlara şöyle yanıt verdi:
Doları nasıl oluyor da sabit tutabiliyorlar?
Soru: Doları nasıl oluyor da sabit tutabiliyorlar? Bunu ekonomi bilmeyen birine gider ve gelirler dengesi gibi nasıl anlatabiliriz? Uzmanlar bu durumun sürdürülemez olduğunu söylüyor ama bir şekilde devam ettiriliyor.
Mahfi Eğilmez: Önceleri Merkez Bankası dolar satarak kuru baskıladı ve bu yolla sabit tuttu. İnsanlar bankaların verdiği faizin yıllık net yüzde 40, dolar kurunun da 34’lerde sabit olduğunu görünce ellerindeki ya da banka hesaplarındaki dolarları bozdurup TL mevduata döndüler. Bu kadar dolar bozdurulunca doğal olarak kur düşmeye yöneldi. Bu kez Merkez Bankası dolar alıp kuru yine sabit tuttu. Bu durumdan mevduat sahipleri memnunlar: Çünkü vade sonunda tekrar aynı kurdan dolar aldıklarında yüzde 40 oranında dolar faizi almış oluyorlar. Merkez Bankası da memnun: Çünkü topladığı dövizlerle rezervlerini güçlendirmiş oluyor. Ne var ki bu mucize gibi görünen çözüm sonsuza kadar sürdürülemez.
TL faizin döviz faizi haline gelmesi
Soru: Hocam "Türk Lirası faizler döviz faizi haline dönüşüyor" ne demek?
Mahfi Eğilmez: Bir bankanın TL mevduata yüzde 40 net faiz verdiğini düşünün. Bir kişi 10.000 dolarını bugünkü kurla TL'ye çevirse eline 345.000 TL geçer. Bunu yüzde 40 faizle TL mevduata yatırsa yılsonunda elinde 483.000 TL olur. Eğer kur hiç değişmemişse bunu tekrar dolara çevirdiğinde 14.000 doları olur. Yani 10.000 dolarına 4.000 dolar almış olur. Bu da yüzde 40 dolar faizi demektir. İşte bu şekilde TL faizi dolar faizine dönüşmüş olur.
Kripto paraların geleceği var mı?
Okuyucu Yorumu: Kripto paraların uluslararası ticarete konu olmadıkça geleceği olmadığı kanaatindeyim.
Mahfi Eğilmez: Kripto paraların para olabilmesi ya da paranın yerini alabilmesi için paranın gördüğü üç işlevi de görür hale gelmesi gerek: (1) Değer ölçmek, (2) Değer saklamak, (3) Alış verişe aracılık etmek. Kripto paralar bugün itibarıyla bu üç işlevden yalnızca değer saklama işlevini görebiliyor. Kimse kripto paralarla bir ev, araba ya da gömlek almıyor. "Domatesin kilosu kaça?" diye soran birisine kimse "şu kadar Bitcoin" diye yanıt vermiyor. Bu haliyle uluslararası ticareti bırakın ulusal ticarete de konu olmuyor. Ne var ki bu durum gelecekte farklı bir yere evrilebilir.