Küresel piyasalarda ''işgal'' tedirginliği: Altın ve petrol uçtu

Rusya-Ukrayna savaşında, çatışmaların artmasıyla yıkıcı evrelere geçildiği endişesi küresel piyasalarda risk algısının yüksek seyretmesine neden oluyor.

Uluslararası Enerji Ajansı'nın rezervlerdeki petrolün bir kısmını serbest bırakma kararına karşılık petrol bugün de yüzde 3,2 değer kazancıyla Temmuz 2014'ten bu yana en yüksek seviye olan 111 doların üzerine çıktı. Amerikan ham petrolü ise 9 yılın zirvesini gördü. Bu yükseliş küresel piyasalarda satışları tetikledi.

PİYASAYA 60 MİLYON VARİL PETROL SÜRÜLDÜ

Öte yandan, Uluslararası Enerji Ajansına (IEA) üye 31 ülke, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle küresel petrol piyasalarında tedarik sıkıntısı yaşanmayacağına yönelik güvence vermek amacıyla acil durum rezervleri kapsamındaki 60 milyon varil petrolün kullanıma açılması konusunda anlaştı.

Uzmanlar, petrol fiyatlarının son yılların rekor seviyelerine çıkmasına karşın Rusya'nın Ural bölgesinden çıkarttığı petrolde varil başına 18 doları aşan iskonto yapmasına karşın alıcı bulamadığını dile getirdi.

Petroldeki artış riskli varlıklarda volaliteyi arttırırken Amerikan endeks vadelilerinde erken saatlerde görülen toparlanmayı tersine çevirdi. Amerikan borsaları yüzde 2'ye yakın, Avrupa borsaları yüzde 4 civarı değer kaybetti. Bu sabah Asya borsalarının geneli de satış ağırlıklı.

Yatırımcının güvenli limanlara yönelmesiyle dolar ve altın değerleniyor. Artan risk algısı sonrası dün yüzde 1,86 yükselerek 1.945 dolara çıkan altının ons fiyatı 1.950 doları gördü. Dolar endeksi 97,4'e çıktı.

Euro/dolar paritesi bu gelişmelerle dün 1,1090 ile Mayıs 2020'den bu yana en düşük seviyeyi test etmesinin ardından yeni günde 1,1120'den alıcı buluyor.

ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi dün yüzde 1,68'le 14 Ocak'tan bu yana en düşük seviyeye gerilemesinin ardından yüzde 1,74 seviyesinde dengelendi.

MAERSK, RUSYA'YA HİZMETLERİNİ ASKIYA ALIYOR

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşta, Rus birlikleri şehirlere daha şiddetli saldırmaya başlarken, Rus tarafından dün yapılan açıklamalar piyasalarda oynaklığı artırdı.

Dünya genelinde ise Rus şirketlerine ve ortaklıklarına karşı alınan tavır güçlenerek devam ederken, dün dünyanın en büyük konteyner nakliye şirketi Maersk, Rusya'ya ve bu ülkeden yapılan teslimatları geçici olarak askıya alacağını bildirdi.

ABD'li enerji şirketi ExxonMobil, Rusya'daki Sakhalin-1 doğal gaz ve petrol üretim sahasındaki operasyonlarını durduracağını ve ülkede yeni yatırım yapmayacağını bildirirken, Avrupa Merkez Bankası da Sberbank Europe'nın kapatılması talimatı verdi.

FED'DEN MART AYINDA 25 BAZ PUAN ARTIŞ BEKLENİYOR

Uzmanlar, savaşın şiddetlenmesiyle birlikte ekonomi üzerinde etkisinin de arttığını kaydederek, birçok varlık fiyatlamasında bu etkinin görüldüğünü ifade etti.

Dün tahvil piyasalarında ABD Merkez Bankası'nın (Fed) bu ayki toplantısında 50 baz puan faiz artıracağına yönelik fiyatlamalar ortadan kalkarken, bugün itibarıyla yüzde 92 ihtimalle Fed'in 25 baz puan faiz artıracağı tahmin ediliyor.

Şubat ayında tahvil piyasalarında Fed'in 7 faiz artışına gideceği öngörülürken, dünkü gelişmeler sonrası tahminler bu sene 5 faiz artışına gidileceği şeklinde güncellendi.

Bugün, Temsilciler Meclisi'nin Finansal Hizmetler Komitesi'nde, Yarıyıllık Para Politikası Raporu'nu sunması planlanan Fed Başkanı Jerome Powell'ın açıklamaları ise yatırımcıların odağına yerleşti.

Söz konusu gelişmeler güvenli liman varlıklara olan talebi artırırken, pay piyasalarında satış baskısını beraberinde getirdi.

Dolar/ruble paritesi ise 119,1 ile tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü ve günü önceki kapanışa göre yüzde 1,5 artarak 109,51 seviyesinden tamamladı.

Avrupa pay piyasalarında da satış ağırlıklı seyir sürerken, bugün AB üyesi ülkelerin maliye bakanları video konferans yöntemiyle toplantı yapacak.

Avrupalı şirketler Rus şirketleriyle ortaklıklarını sonlandırma kararı almaya devam ederken, Avrupa devletleri de Ukrayna'ya silah göndermeyi sürdürüyor.

Dün açıklamalarda bulunan ECB Başkanı Christine Lagarde, ECB'nin, Avrupa Birliği (AB) tarafından Rusya'ya yönelik kararlaştırdığı yaptırımları uyguladığını dile getirdi.

İsviçre merkezli, dünyanın en büyük emtia şirketlerinden Glencore da Rus şirketleri En+ ve Rosneft'teki hisseleri dahil ülkedeki tüm ticari faaliyetlerini gözden geçireceğini bildirdi.

Uzmanlar, artan emtia fiyatlarının özellikle Çin'in ekonomik toparlanmasını olumsuz etkileyebileceği endişesiyle pay piyasalarını baskıladığını kaydederek, Çin'in likidite enjeksiyonları ve ekonomiyi destekleme adımlarının ise pay piyasalarındaki aşağı yönlü baskıyı hafiflettiğini ifade etti.

Yurt içinde, BIST 100 endeksi güne yüzde 0,22 artışla 1.974,17 puandan başladı. Dün günü yüzde 0,44 artışla 13,9019’dan tamamlayan dolar/TL ise bugün 14 seviyesinin üzerine yükseldi.

Bugün, Almanya'da işsizlik, Euro Bölgesi'nde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve ABD'de ADP özel sektör istihdamı verileri takip edilecek.