Kaçak elektrikte fatura vatandaşa kesildi

Kamudaki elektrik dağıtım şirketleri, daha ucuz elektrik sağlamak için özel sektöre satıldı. Şirketlere özelleştirme öncesi elektrik kayıp-kaçak hedefleri verildi. Ancak EPDK, hedefi tutturamayan bazı şirketlerle ilgili yeni bir düzenlemeye giderek, hedef oranlarını yukarı çekti. Kararla, ucuz elektrik hayal olurken, şirketlere büyük kıyak yapılmış oldu.

Kaçak Elektrik maliyetini geçmişe yönelik abonelere fatura eden Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK), kendi kurul kararlarını da dikkate almadığı ortaya çıktı. Kurulun ‘dağıtım şirketleri kayıp-kaçak hedeflerini' yukarı çeken son kararıyla, 36 milyon abone elektriği pahalı alacak. Ayrıca kurul yeni kararıyla eski Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın TBMM'deki ‘Özelleştirmeyle elektrik kayıp-kaçağının azalacağı ve bunun 2015 yılından itibaren abonelere indirim olarak yansıyacağı' içerikli resmi açıklamasını da havada bırakmış oldu. Zaman'ın ulaştığı kurul belgelerine göre EPDK daha önce 2 kere kayıp-kaçak oranlarının aynı kalmasını karara bağladı. Ancak kurul, daha önceki kararlarını görmezden gelerek Ağustos 2015'te aldığı sürpriz bir kararla hedefleri tutturamayan elektrik dağıtım şirketinin (Vangölü) kayıp-kaçak zararını geçmişe yönelik olarak abonelere fatura etti. Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) hesaplamasına göre EPDK'nın rakamları geçmişe yönelik değiştirmesiyle sadece Vangölü (Türkerler Holding) Elektrik Dağıtım'a 1 milyar liralık kaynak sağlanmış oldu. Kurul, kayıp-kaçak hedeflerini yukarı çekmeseydi zararı şirket çekecekti. Aynı düzenlemelerin diğer bazı şirketlere de yapılması yüksek bir ihtimal.

Kamunun elinde bulunan elektrik dağıtım şirketlerinin tamamı, ihale yoluyla özel sektöre devredildi. Hedef, abonelere kesintisiz kaliteli ve ucuz elektrik temini. Bunun için de ihaleyi kazanan şirketlere kayıp-kaçak hedefleri verildi. Dağıtım şirketleri hedefleri yakalaması durumunda kâr kasasına kalacakken hedefi tutturamayan şirket ise zararı kendisi çekecekti. Ancak hedefi yakalayamayan bazı dağıtım şirketleri bunun için ‘Mücbir sebep' gerekçesi ileri sürerek EPDK'ya başvurdu. Zaman bu gelişmeyi 25 Şubat 2015'te ‘Elektriğe mücbir sebep zammı geliyor' başlığı ile kamuoyuna duyurmuştu. EPDK, 20 Ağustos 2015 tarihli kurul kararıyla şirketlerin istediğini yapmış oldu. Düzenleme, fatura içindeki maliyet kalemlerinde şirketler lehine ayarlama yapılarak uygulanıyor. Yatırımcılar ise özelleştirme sonrası hedeflerinin değiştirilmesine tepki göstermiş ve bunu rekabet hukukuna da aykırı bulmuştu. EPDK, kamunun elindeki elektrik dağıtım şirketleri özelleştirilmeden önce kayıp-kaçak hedeflerini kurul kararıyla belirledi. Buna göre, Vangölü Elektrik Dağıtım AŞ (VEDAŞ) için 2013 yılı kayıp-kaçak hedefi yüzde 52,10; 2014 yılı için yüzde 43,27 ve 2015 yılı için de yüzde 35,94 olarak tespit edildi. Kurul, özelleştirme öncesi (Eylül 2013) kararında da bu oranları korudu. Dönemin Enerji Bakanı Taner Yıldız da aynı dönemde TBMM'de yazılı soru önergelerine verdiği cevapta, hedeflerini tutturan şirketlerin kârı kasalarına koyacağı, aksi halde zararı kendilerinin çekeceği ve bu ek maliyetlerin kesinlikle abonelere yansıtılmayacağı' bilgisine yer vermişti.

KAYIP KAÇAK ABONEYE YÜKLENDİ

Ancak EPDK Ağustos 2015'te ilginç bir karara imza atarak Vangölü kayıp kaçak oranlarını yukarı çekerek geriye doğru revize etti. Kararla 2014 ve 2015 yılı kayıp-kaçak oranları yüzde 52,10 ve yüzde 59,68'e çıkarıldı. Türkiye genelinde elektrikte uygulanan ulusal tarife kapsamında, kayıp-kaçak maliyeti bütün abonelere yüklenmiş oldu. EPDK, gerekli denetimler yapılmış olsa ve hedef oranlar yakalansaydı bu yıldan itibaren aboneler daha az kayıp-kaçak parası ödeyecek ve elektrik ucuzlayacaktı.