İhracatı deprem vurdu! Yüzde 6.4'lük düşüş

Ticaret Bakanlığı, 2023 yılı şubat ayı ihracat verilerini açıkladı. Buna göre; Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 8,6'sını oluşturan 11 ilde yaşanan deprem felaketinin ihracat üzerinde aşağı yönlü etkisi oldu. Şubat 2023 dönemi ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre 6,4 azalışla 18,6 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Bilindiği üzere, 2022 yılında ihracatta büyük başarılar elde edilmiştir. Mal ihracatının yanı sıra hizmetler ihracatında da önemli bir aşamaya gelinmiştir. 2022 yılında mal ihracatımız %12,9 oranında artış ile 254,2 milyar dolar olur iken, hizmet ihracatımız ise %46,5 oranında artış neticesinde 90 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye ekonomisi, 2022 yılında %5,6 ile Orta Vadeli Program (2023-2025) tahmini olan %5’in üzerinde büyümüştür. Mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısı yıl genelinde 2,2 puan pozitif gerçekleşerek büyümenin %40’ını oluşturmuş ve ihracat büyümenin itici gücü olmayı sürdürmüştür. 

Öte yandan, ülkemizin toplam ihracatının %8,6’sını oluşturan 11 ilimizde yaşanan deprem felaketinin ihracatımız üzerinde aşağı yönlü etkisi olmuştur. 

2023 yılı Şubat ayında ihracatımız, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %6,4 azalışla 18,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Gümrük kapıları verilerine göre bu iller arasında özellikle Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya’da deprem sonrasında ihracatta önemli ölçüde gerileme meydana gelmiştir.

Aylık tahminlerimizde yaşanan sapmalar ve il bazlı düşüşler dikkate alındığında, deprem nedeniyle Şubat ayı ihracatımızda doğrudan 1,5 milyar dolarlık bir aşağı yönlü etki olduğu değerlendirilmektedir. 

Geçen yılın aynı dönemine göre dış talebin nispeten zayıf seyri ve avro-dolar paritesinin düşük gerçekleşmesi de ihracatımızı aşağı yönlü etkilemiştir. Parite sebebi ile ihracatımız 2023 yılı Şubat ayında 529,2 milyon dolar daha az gerçekleşmiştir. 

Şubat ayı ithalatımız ise 30,8 milyar dolar olurken, bu rakamın %22’si enerji ithalatı kaynaklıdır. 

Ayrıca, ithalattaki artış önemli oranda işlenmemiş altın ithalatından kaynaklanmaktadır. Nitekim bu dönemde işlenmemiş altın ithalatı 3,7 milyar dolar artarak (%858,7 artış) 4,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 

2023 Şubat ayında ithalattaki artışta öne çıkan ürün grupları arasında otomotiv ithalatı yarı iletken krizinin aşılmasından dolayı 2,1 milyar dolar (%81 artış), makine ithalatı 2,9 milyar dolar (%22,2 artış), elektrikli makineler ithalatı 2,1 milyar dolar (%40,5 artış) olarak gerçekleşmiştir. 2021 yılı itibarıyla, depremden etkilenen 11 ilimizin Türkiye GSYH’si içindeki payı %9,8’dir.

Depremin illerin ekonomisinde yol açtığı tahribatın ivedilikle aşılması amacıyla gerekli tedbirler hayata geçirilmekte olup, depremden etkilenen işletmelerimizi tekrar ayağa kaldırmak üzere kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlar kapsamında çalışmalar yapılmaktadır. "