Fiyatı uçuşa geçince, sahtecilere gün doğdu !

Fiyatların yükselmesiyle piyasada taklit ve ucuz zeytinyağı da çoğaldı. Sektör temsilcileri, tağşişli (karışımlı) ürünlerin oranında artış yaşandığını belirterek, tüketicileri ucuz yağlara karşı uyardı. Zaman'dan Şaban Gündüz'ün haberine göre zeytinyağına daha çok pamuk ve kanola gibi ucuz yağlar karıştırılarak piyasaya sürülüyor. Ege Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fahri Yemişçioğlu, dünyadaki zeytinyağı üretiminin yüzde 70'ini karşılayan İspanya ve İtalya'da son iki yıldır yaşanan kuraklığın Türkiye'deki üreticilerde ihracat artışı beklentisi doğurduğunu söyledi. Yrd. Doç. Dr. Yemişçioğlu, “Daha önceki yıllarda 20 bin ton civarında olan ihracatımız geçen yıl 90 bin tona çıktı. Dolayısı ile bu seneye aktarılan stok neredeyse yok. İhracat beklentisi var. Dolayısı ile bu beklenti, fiyatları bu seviyeye getirdi.” diye konuştu.

Zeytinyağındaki bu hilelerin çok kolay ve duyusal şekillerde tüketici tarafından tespit edilemeyeceğini belirten öğretim üyesi, “Tüketici 20 liralık zeytinyağını 10 liradan alarak kâr ettiğini zannediyor. Oysaki maliyeti 3 lira olan başka bir bitkisel yağa 10 lira vermiş oluyor. Eğer tüketici tükettiği markalı üründen şüphe duyuyorsa 174 gıda hattını arayarak şikayette bulunmalıdır.” diye konuştu. Zeytinyağı sektörünün önemli aktörlerinden Küçükbay Grup Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Küçükbay ise, “Zeytinyağı yerine pamuk yağı yiyor olabilirsiniz.” uyarısında bulundu. Tağşişin had safhada olduğunu kaydeden Küçükbay, “Bu hususta tarım il müdürlüklerine ihbarda bulunuyoruz.” dedi. Fiyat artışının aracıdan kaynaklandığını ileri süren Küçükbay, “Aracı şu anda ürünü satmıyor, elinde tutuyor. Bu da fiyat artışına yol açıyor.” bilgisini verdi.

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Başkanı Ümmihan Tibet, fiyatların yükseldiği dönemlerde tağşişlerin arttığına dikkat çekerek, “Ambalajlı, markalı, güvenilir ve kontrollü firmaların ürünleri alınmalı. Tüketicinin aldığı ürün tağşişli ise Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın Alo 174 hattını arayabilir veya UZZK'ya başvurabilir.” dedi. Zeytinyağını diğer bitkisel yağlarla mukayese etmenin doğru olmadığını kaydeden Tibet, “Son 4-5 yıldan beri zeytinyağı ucuzdu. Zeytinyağının fiyatlarını oluşturan arz taleptir. Zeytinyağında düşüş yok. Şu anda hem iç piyasaya hem de ihracata yetecek miktarda ürün mevcut.” diye konuştu.

Akhisar Ticaret Borsası Başkanı Alper Alhat ise büyük markaların tağşiş lobiciliği yaptığını iddia etti. Zeytinyağının tahlilinin çok kolay olduğunu ve karışımın hemen tespit edilebildiğini belirten Alhat, “Bazı büyük firmalar, ‘Bilindik markaları alın.' diyerek tüketiciyi kendilerine yönlendiriyor. Zeytinyağında bilindik marka üçü beşi geçmez. Bu ülkede tanınmayan birçok zeytinyağı markası var. Bunların hepsi mi tağşişli? Tüketici, her markayı bilemez.” şeklinde konuştu.

Hakiki zeytinyağı nasıl anlaşılır?

Uzmanlar, sahte yağların donma derecelerine bakarak içinde katkı yağlar ya da diğer maddeler olduğunun anlaşılmasının mümkün olduğu görüşünde. Buna göre sahte zeytinyağı şu şekilde anlaşılabilir: Yaklaşık olarak 0 ile -6 derece arasında donan hakiki zeytinyağı, bu özelliğiyle sahte zeytinyağlarından kolay bir şekilde ayrılabilir. Ayrıca zeytinyağının hakikisini anlamak için suyla karıştırılarak basit bir inceleme yapılması da mümkün. Tüm bitkisel kaynaklı yağlar, üzerine su ilave edilmesi halinde, dairesel tanecikler şeklinde su yüzeyine çıkar. ‘Zeytinyağı gibi üste çıkmak' deyimi, zeytinyağına su ilave edilmesi halinde, yağ su yüzeyine çıkacaktır. Ancak zeytinyağının hakiki olmaması halinde suyun yüzeyini kaplayacak şekilde yani yandan bakıldığında ince bir çizgi oluşturacak şekilde birikme gözlemlenir.