Yarı zamanlı çalışma nedir ? Maaş tam mı ödenecek ?
Türkiye koronavirüs salgınıyla savaşırken bir yandan da iş dünyası yarı zamanlı çalışma sistemini tartışıyor. İşte tüm çalışan ve iş verenin merak ettiği yarı zamanlı çalışma sistemi ile ilgili merak edilenler.
Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve büyük bir hızla tüm dünyaya yayılan, Dünya Sağlık Örgütü'nün pandemi ilan ettiği koronavirüs salgını Türkiye'yi de etkisi altına aldı.
Türkiye'de de her geçen gün koronavirüs vaka ve ölüm sayısı artarken, iş dünyası "yarı zamanlı çalışma sistemi"ni tartışıyor. Pek çok şirket evden çalışma modeline geçerken hala faaliyetlerine devam eden şirketler bulunuyor.
Ölümcül koronavirüs salgının ekonomik etkilerini azaltabilmek için hükümet 19 maddelik bir paket açıklamıştı. Ancak şimdi çalışma hayatının gündeminde bir başka madde var: Yarı zamanlı çalışma ödeneği.
Peki yarı zamanlı çalışma nedir, iş verenler ne kadar ücret öder, çalışanlar ne kadar maaş alır ve sistem nasıl işler ?
İşte merak ettiğiniz tüm yasal detaylar:
Yarı zamanlı çalışma ile ilgili yapılan yeni düzenlemeler, doğum sonrası çalışan ebeveynlere devlet destekli part time çalışma imkanı tanımaktadır. Doğum sonrası izin süresinin bitiminden itibaren kadın işçiye, üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçiye,talep etmeleri durumunda;
- Birinci doğumda 60 gün,
- İkinci doğumda 120 gün,
- Üçüncü doğumda 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullanma hakkı doğar. Çoğul doğum halinde bu sürelere 30 gün eklenir. Çocuğun engelli doğması halinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır.
Çalışma süresi haftada en çok kırk beş (45) saattir. Aksi bir anlaşma bulunmadığı sürece, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yarı zamanlı çalışma haftalık çalışma süresinin yarısı olarak uygulanır.
6663 Sayılı Kanun ile 4447 Sayılı Kanuna eklenen EK MADDE-5 ile çalışanlar bu ücretsiz izinleri karşılığında yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanırlar.
Yarı Zamanlı Çalışma ve Yarım Çalışma Ödeneği Hakkında
Çalışanın yarım çalışma süresinin karşılığı işveren tarafından çalışana ödenir. Yarım çalışma ödeneği ise İŞKUR tarafından işsizlik fonundan karşılanacaktır.
Yarım çalışma ödeneği, çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde Fondan aylık olarak ödenir.
- Yarım çalışma ödeneği çalışılmayan her bir gün için günlük asgari ücret brüt tutarıdır.
- Yarım çalışma ödeneği sayesinde çalışanın prim günü kaybı olmayacaktır.
- Yukarıda belirtilen yarı çalışma izninin, analık izni sonrasında 6 aya kadar kullanılabilen ücretsiz izinle bağlantısı bulunmamaktadır. Yani çalışan analık izni sonrasında kullanabileceği 6 aylık ücretsiz izin hakkından yarı zamanlı çalışma sebebiyle mahrum olmayacaktır. Tabi kanun üzerinden yapılan bu çıkarım hakkında net bir sonuca varmak için ilgili yönetmeliğin çıkmasını beklemekte fayda vardır.
- Yarı zamanlı çalışma, çocuğun ilkokul çağına gelene kadar ebeveynlerden birinin kısmi süreli çalışma hakkından ayrı bir durumdur. Kısmı süreli çalışmada yarı zamanlıdan farklı olarak çalışan sadece çalıştığı sürelerin ücretini işveren alır, İŞKUR tarafından verilen herhangi bir ödemeye hak kazanmaz.
Yarı Zamanlı Çalışma Ödeneği Koşulları Nelerdir?
- İşçinin adına doğum tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildiriminde bulunmuş olması,
- 4857 Sayılı Kanunun 63. maddesinde belirtilen haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması,
- Çalışan yarı zamanlı çalışmaya başlamak için işyerine bir ay öncesinden bildirimde bulunmak zorundadır. - İşverenin çalışanın bu talebi reddetme hakkı bulunmamaktadır.
- Analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması gerekir. Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre için doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülerek ödeme yapılır.
- Bu ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. Geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenmez.
- İşverenin yanlış bilgi ve/ya belge vermesiyle yapılmış olan ödemeler faiziyle birlikte işverenden tahsil edilecektir. Bu madde hükümleri 506 Sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personel için de uygulanır.