Yargıtay'dan milyonlarca çalışanı ve işvereni ilgilendiren emsal ''izin'' kararı
Yargıtay, işverenlerin sık sık başvurduğu ve "denkleştirme izin formülü" olarak bilinen yönteme emsal bir kararla dur dedi. Karar milyonlarca çalışanı da işvereni de yakından ilgilendiriyor.
Yargıtay, işçinin onayı olmadığı sürece resmi tatil izninin başka bir günle değiştirilemeyeceğine hükmetti. Bir fabrikada vardiya formeni olarak çalışan işçi, resmi tatil ücretlerinin ödenmemesi sebebiyle iş sözleşmesini tek taraflı feshetti. İşverenden alacaklarını tahsil edemeyen işçi, çareyi İş Mahkemesi’nde aradı.
RESMİ TATİL GÜNÜNDEKİ ÜCRETİNİ ALAMADI
Davacı işçi, milli ve dini bayram günlerindeki çalışmalarına ilişkin ücretlerinin ödenmemesi ve iş sözleşmesi uyarınca yevmiye usulü çalıştığı için 31 gün çeken aylarda 31 gün üzerinden ücret ödenmemesi sebebiyle istifa ettiğini belirtti. İşçi, kıdem tazminatı, dini, milli bayram resmi ve genel tatil ücreti ile eksik ücret alacağının hüküm altına alınmasını talep etti.
"FAZLA VE VARDİYALI ÇALIŞMAYI KABUL ETTİ"
Davalı şirket sahibi ise iş sözleşmesinde davacının telafi çalışması yapabileceği, ayrıca gerekli görüldüğünde fazla ve vardiyalı çalışma yapmayı kabul ettiğine dair hüküm bulunduğunu söyledi. Şirket, davacının eksik yevmiye ödendiğine ilişkin iddiasının yerinde olmadığını, davacının bayrama denk günlerde çalışması halinde denkleştirme izni kullandığını veya bu çalışmaların karşılığı olan ücretlerin ödendiğini belirterek davanın reddini savundu. Mahkeme, davacının ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının bulunmadığını ancak eksik ücret alacağına hak kazandığını belirtti. Böylece davacının iş sözleşmesini haklı sebeple feshettiği sonucuna vararak, kıdem tazminatı ile eksik ücret alacağı talebinin kabulüne, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı talebinin ise reddine karar verdi.
DAVALI ŞİRKET KARARI İSTİNAFA GÖTÜRDÜ
Mahkeme, davacının 31 gün çeken aylar için bir gün eksik ücret ödendiği sonucuna varılamayacağını, böylece davacının eksik ücret alacağı ve kıdem tazminatına hak kazanamayacağı gerekçesiyle davalı vekilinin bu yöndeki istinaf başvurusunun kabulüne ve İş Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına hükmetti. Kararı, davacı işçinin avukatı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
“İŞÇİNİN RIZASI OLMADAN DENKLEŞTİRME YAPILAMAZ”
Yüksek Mahkeme, işçinin resmi tatil izinlerini başka günlerde kullanmaya zorlanmasının yasal olmadığına dikkat çekti. Kararda kanunda ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmalar için herhangi bir denkleştirme kuralına yer verilmediği belirtildi. Fazla çalışmada olduğu gibi serbest zaman verilmesine ilişkin bir düzenlemeye de yer verilmediği vurgulandı. İşçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağının iş sözleşmesi ile kararlaştırılabileceği, ancak işçiden muvafakat alınması gerektiği belirtildi.
Kararda şöyle denildi: "Resmi tatil günleri, dayanışma, birlik ve beraberlik günleri olup, diğer günlerden farklıdır. Bayramlaşma, sosyalleşme, aile ve toplumun diğer bireylerle zaman geçirme gibi manevi ihtiyaçlar giderilir. İşçinin açık onayı olmadığı sürece resmi tatil gününde çalışmasının diğer herhangi bir günde çalışmamak suretiyle telafisi mümkün görülmemelidir."