Mesai saati düzenlemesi değil, esnek çalışma düzenlemesi geliyor

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, konuyla ilgili olarak "Bakanlık tarafından bir açıklama gelmediği sürece kamuoyunda yer alan haberleri dikkate almayın" demişti. 

Ancak dün Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın başkanlığını yaptığı YOİKK'ten yapılan açıklamada, YOİKK 2024 Yılı Eylem Planı ile yapısal reformlarının hayata geçirilmeye başlandığı, Eylem Planı'nın "https://www.yoikk.gov.tr" adresinde yayınlandığı belirtmişti.

57 başlıktan oluşan Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Eylem Planı’nda yer aldı. Bu kapsamda uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma ile platform çalışması gibi yeni nesil esnek çalışma modellerine dair mevzuat değişikliği yapılmasının planlandığı öğrenildi.

Buna göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı esnek çalışma modelleri için Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, İnsan Kaynakları Ofisi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, YOİKK kapsamındaki Kurum, Kuruluş ve STK’lar ile iş birliği yapacak.

Teknik çalışmaların yapıldığı yeni düzenlemede kadınlar, gençler, engelliler başta olmak üzere çalışabilir nüfusun çalışma hayatına kalıcı katılımını sağlamayı teminen Orta Vadeli Program hedefleri doğrultusunda yeni nesil esnek çalışma alanlarına yoğunlaşılacak.

YOİKK Eylem Planı’nda yer alan bilgilere göre gerekli düzenlemelerin bu yıl içinde tamamlanması öngörülüyor.

İşin uzmanı 4 gün iş, 3 gün tatil modelini anlattı

Türkiye'de hem tüm çalışanların hem de tüm işverenlerin yakından takip ettiği "mesai saatleri düşecek" iddiaları ile ilgili olarak SGK Uzmanı Emin Yılmaz'dan CNN Türk ekranlarda dikkat çeken bir açıklama geldi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, konuyla ilgili olarak "Bakanlık tarafından bir açıklama gelmediği sürece kamuoyunda yer alan haberleri dikkate almayın" demişti. 

Ancak sosyal güvenlik uzmanı Emin Yılmaz canlı yayında yaptığı açıklamada Covid-19 salgını sonrası dünyada iş hayatında yaşanan değişimlere Türkiye'nin de katılması gerektiğini belirterek mesai gün ve saat değişikliğinin faydalarını da açıkladı.

İşte Emin Yılmaz'ın açıklamaları:

"Pandemi ile birlikte çalışma hayatında bazı detaylar değişmeye başladı. Özellikle uzaktan çalışma gibi yeni bir uygulama tanıdık ve ardından hibrit çalışma, esnek çalışma gibi birçok yeni model ortaya çıktı. Dünya genelinde yeni sistemlere uyum sağlanıyor ve bu da beraberinde hukuk kurallarının değişmesini getiriyor. Dolayısıyla, bu yeni düzene mecburen ayak uydurmak zorunda kalacağız.

Bu bağlamda, İngiltere merkezli 4 Day Week Global adlı bir sivil toplum örgütü bulunuyor. Bu örgüt, İngiltere, Amerika ve Kanada'da pilot bölgeler üzerinde 6-12 aylık dönemlerde denemeler yapıyor. Birçok ülkede benzer denemeler mevcut. Hatta Belçika gibi Avrupa ülkelerinde bu uygulama yasalaştı. İşçiler, 4 gün çalışıp 3 gün tatil yapıyorlar.

Ancak, işverenlerimiz genellikle 3 günlük tatilden endişe duyuyorlar. Ancak, işçi ve işveren kayıpları konusunda endişe etmelerine gerek yok. Bu sistemde, Türkiye'de günlük 7,5 saatlik çalışma süresi bulunuyor.

Eğer 5 ya da 6 gün çalışılıyorsa, günlük çalışma süresine 1 ya da 2 saat ekleniyor, yani toplamda 8,5-9 saat çalışılıyor. Artan bu 1-1,5 saatlik çalışma süresi ise bir gün izin olarak değerlendiriliyor."

Mesai gün ve saat değişikliklerinin avantajları

Mesaî saatlerinin düzenlenmesinin avantajlarını detaylıca sıralayan Yılmaz, İngiltere'de 4 gün çalışma 3 gün izin sisteminin iş gücü verimliliğini yüzde 86'ya kadar artırdığını hatırlatarak şu açıklamayı yaptı:

"Bu düzenleme, işçi ve işverenler için oldukça faydalı olacaktır. Çalışanların zihinsel ve fiziksel sağlığını iyileştirerek hastalık izinlerinin azalmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıca, şirketlerin insan kaynaklarındaki yedek personel ihtiyacını azaltacak ve bireylerin kendilerine ve ailelerine daha fazla zaman ayırmasını sağlayacaktır.

Bu çalışma modeli, iş arayanlar için cazip bir seçenek haline geldiğinden yetenekli insanların şirketlere çekilmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca, personel maliyetlerinin azalmasıyla birlikte yemek, enerji, ulaşım ve servis gibi masrafların da daha hesaplı hâle geldiği gözlemlenmektedir."

"Eğer mesai günü düşürülürse..."

Ancak, çalışma gün sayısının azalmasının bir dezavantajı da olduğunu belirten Yılmaz, şu açıklamalarda bulundu:

"Bu düzenlemeyle birlikte çalışma gün sayısı azaldığı için bazı işverenler ücret indirimi talep etti. Ancak, günlük olarak daha fazla çalışıldığı göz önüne alındığında iş ve üretim kaybının yaşanmadığını söyleyebiliriz."

Diğer ülkelerde durum nasıl ?

İngiltere, Hollanda, İspanya, İsveç, Portekiz, Danimarka, Belçika, Finlandiya, İzlanda ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler, 4 günlük çalışma haftasına geçenler arasında yer alıyor.

Ayrıca, ABD, Almanya, Kanada, İsviçre ve Avustralya gibi ülkeler de 4 günlük çalışma denemelerini yapanlar arasında bulunuyor. 

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz 2024 Yılı Eylem Planı'nı böyle açıkladı

YOİKK'nin, 818 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında Türkiye'de doğrudan uluslararası yatırımlar dahil, yatırım ikliminin daha elverişli hale getirilmesi ve rekabet gücünün artırılması amacıyla politika önerileri geliştiren ve bunların uygulamaya konulması için somut çalışmalar yürüten, en üst düzey işbirliği ve istişare platformu olduğu hatırlatılan açıklamada, şu bilgilere yer verildi:

"YOİKK Platformu kapsamında ekonomimizin yatırım, istihdam, üretim ve ihracat yoluyla büyümesi ve yatırımlarla ilgili sahadan gelen ihtiyaç ve taleplere yönelik çözüm üretecek adımlar, kamu ve iş dünyası sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri birlikte çalışılarak belirlenmiştir. Yapısal reformları hayata geçirmek için YOİKK, özel sektör ile yakın diyalog ve yönetişim anlayışıyla üstlendiği önemli işlevi güçlendirerek sürdürme yönünde kararlıdır.

Bu doğrultuda, Türkiye Yüzyılı vizyonu, 12. Kalkınma Planı (2024-2028) ve Orta Vadeli Program (2024-2026) kapsamındaki öncelikli reform alanlarıyla örtüşen ve tüm paydaşların üzerinde geniş bir uzlaşı sağladığı 57 eylemden oluşan bir eylem planı hazırlanmıştır. Eylem planında doğrudan dış yatırımlar başta olmak üzere yatırımcılar açısından etkisinin olumlu olacağı değerlendirilen, cari açığı azaltan, mal ve hizmet ihracatını kolaylaştıran, finansman ihtiyacına cevap veren, istihdam imkanlarını ve işgücünün niteliklerini artıran önerilere odaklanılmıştır."

Açıklamada, eylem planında, yatırım ortamıyla ilgili mevzuatın, idari ve yargısal süreçlerinin kolaylaştırılması ve sadeleştirilmesi, sanayi için öncelikli olmak üzere yatırım yeri imkanlarının geliştirilmesi, hedef odaklı ve seçici yatırım finansmanı sağlanması, girişimcilik ekosisteminin desteklenmesi gibi hususların yer aldığı belirtildi.

Ayrıca, iletişim ve lojistik bağlantılarının genişletilmesi, sanayide dijital ve yeşil dönüşümün hızlandırılması, emisyon ticaret sistemi ve karbon düzenlemesi gibi uygulamaların hayata geçirilmesi, mesleki eğitim ve iş gücü piyasalarındaki ihtiyaçların giderilmesi, iş gücü ihtiyacını karşılayacak şekilde eğitim sisteminin ve diğer kamu politikalarının örtüştürülmesi gibi hususların da eylem planında olduğu kaydedildi.

"Planda belirlenen yasal ve idari düzenleme çalışmaları ile teknik çalışmaların büyük bölümünün 2024 sonuna kadar tamamlanması ve böylece kısa vadede yatırım ortamında somut ve kalıcı etkiler yaratılması hedeflenmektedir" ifadesine yer verilen açıklamada, halihazırda yapısal reformların bir kısmının uygulamaya konulmaya başlandığı bildirildi.

Açıklamada, Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) programı çerçevesinde katma değeri yüksek, teknoloji odaklı yatırımların hızlandırılmasına yönelik stratejik önceliklendirme yapılmasına ilişkin tebliğin yayımlandığı, yatırımcıların başvurularının Aralık 2023'ten itibaren alınmaya başlandığı belirtilerek, "Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile AR-GE veya Tasarım Merkezlerinde çalışan personel için uzaktan çalışma uygulaması 2024 sonuna kadar uzatılmıştır." ifadesi kullanıldı.

Yapısal reform içeren diğer bazı önemli alanlara ilişkin yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi için önemli ilerlemeler gösterildiği anlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Özel sektör tarafından öncelikle ihtiyaç duyulan, Kişisel Verilerin Korunması Kanununun (KVKK) yurt dışına veri transferiyle ilgili hükümlerinin Avrupa Birliğinin Genel Veri Koruma Tüzüğü (General Data Protection Regulation - GDPR) mevzuatı ile uyumlaştırılmasının sağlanmasına yönelik düzenleme yargı paketinin parçası olarak TBMM'de Genel Kurulda görüşülmektedir.

Ceza ve hukuk yargılamasında hak arama hürriyetinin daha etkin kullanılması amacıyla kanun yollarına başvuru sürelerinin yeknesak hale getirilmesi ve bu sürelerin tebliğden itibaren başlamasını sağlayan düzenleme de aynı paket kapsamında TBMM'de Genel Kurulda görüşülmektedir.

Enerji ve madencilik alanında yatırım ortamını iyileştirmeye yönelik hükümler ile yenilenebilir enerji üretim alanlarının artırılmasını sağlamayı amaçlayan hükümler içeren kanuni düzenleme TBMM'de Genel Kurul gündemindedir. Planda yer alan rekabet ve iklim gibi alanlarda kanuni düzenleme ihtiyaçlarına yönelik teknik çalışmalar yapılmış olup, TBMM'ye sevki öncesinde gerekli çalışmalar tamamlanma aşamasındadır."

Açıklamada, plan kapsamındaki tüm başlıkların yapısal reform perspektifiyle hızlı ve etkili bir şekilde hayata geçirilmesi amacıyla, eylemlerin YOİKK tarafından düzenli aralıklarla takip edileceği de bildirildi.