KÇÖ'lü çalışanların yeni kabusu: Ücretsiz izin!

İşten çıkarma yasağı Cumhurbaşkanı kararıyla 2 ay daha uzatıldı. Buna göre 17 Mart’ta sonlanması beklenen yasak Mayıs ortasına kadar uzatılmış oldu. İşverenler işten çıkarma yasağı süresinde işçileri ya Kısa Çalışma Ödeneği’ne (KÇÖ) ya da ücretsiz izne çıkarıyordu. Ancak hali hazırda 1,3 milyon işçinin yararlandığı KÇÖ’nün süresi 31 Mart’ta sona erecek. İşten çıkarma yasağının uzatılmasına rağmen KÇÖ ile ilgili açıklama yapılmaması ise bu ödenekten faydalanan 1,3 milyon işçiye ne olacak sorusunu akıllara getirdi. Ödenek işçinin son 2 aylık günlük ortalama kazancının yüzde 60’ı hesaplanarak ödeniyor. Ancak ücretin bir üst sınırı da var. Buna göre örneğin 10 bin lira maaş alan bir çalışan kısa çalışma ödeneğine çıkarıldığı zaman ancak asgari ücretin brütünün yüzde 150’si kadarı ücret alabiliyor.

Sendikalar işten çıkarma yasağının uzatılmasına rağmen KÇÖ’nün 31 Mart’ta bitecek olması nedeniyle ücretsiz izne çıkarılan işçi sayısının artacağını belirtiyor. Şu anda ücretsiz izinde 2,5 milyon insan bulunuyor. Ücretsiz izindeki işçilere asgari ücrete gelen son zamla birlikte aylık bin 431 lira yani günlük 47 lira veriliyor. Bu rakam asgari ücrete zam gelmeden önce aylık bin 168 yani günlük 39 liraydı. Ücretsiz izindeki işçiler sigortaları devam ettiği için başka işte çalışamıyor. Ücretsiz izindeki işçi ancak işinden istifa ettiği zaman başka bir işe girebiliyor. Ancak istifa ettiği için önceki işindeki kıdem tazminatını yakmış oluyor. İşveren, işçinin rızasını aramaksızın ücretsiz izne çıkarabiliyor.

Aynı zamanda salgın süresinde Kod 29 ile işten çıkarmalarda da ciddi artış yaşandı. Kod 29 işten çıkarma yasağı kapsamı dışında kalıyor. Bu madde işçinin ahlak ve iyi niyet dışı davranışını gerekçe göstererek işverenin işçiyi hiçbir delil göstermeden tazminatsız işten çıkarmasına olanak tanıyor. Kod 29 ile işten çıkarılan işçi aynı zamanda işsizlik maaşı da alamıyor. Salgın sürecinde onlarca işyerinde yüzlerce işçi sendikalaştıktan sonra Kod 29 ile işten çıkarıldı.

Sendikalar işten çıkarma yasağıyla birlikte Kısa Çalışma Ödeneği’nin de süresinin uzatılmasını talep ediyor. Ayrıca bir diğer talep ise işçinin rızasına bakılmaksızın uygulanan ücretsiz iznin sonlandırılması yönünde.