Erken emeklilik şartları değişiyor
Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerine Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesiyle giren AK Parti iktidarı yerel seçimler öncesinde şimdi de EYT ile de emekli olamayan çalışanlar için harekete geçti.
Tüm çalışanın hayalini kurduğu emeklilik hakkı için yerel seçimler öncesinde sürpriz bir hazırlık iddiası gündeme bomba gibi düştü.
Geçen sene yapılan Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesi ile giren Türkiye 31 Mart yerel seçimleri öncesinde de yeni bir emeklilik düzenlemesinin arefesinde.
Emeklilik yaşının çocuk sayısına göre düşürülmesi ve esnafın emekliliği için gerekli prim sayısının 7200 güne düşürülmesi gibi çalışmalar gündemde.
Söz konusu düzenlemelerle birlikte erken emekli olma hakkının daha kolay elde edebileceği belirtiliyor.
Yeni Şafak'ta yer alan habere göre, önümüzdeki günlerde, özellikle kadınlar için emeklilik yaşının çocuk sayısına göre düşürülmesi ve esnafın emekliliği için gerekli prim sayısının 7 bin 200 güne düşürülmesi gibi adımlar atılması bekleniyor.
Olası değişiklikler, emeklilik sistemine köklü bir şekilde etki ederek daha fazla kişinin erken emekli olma şansını artıracak. 1800, 3600, 4500 ve 5400 gün gibi farklı prim gün sayılarına sahip olanlar da kısmi emeklilik durumuna geçerek erken emekli olma hakkını elde edebiliyor. Peki, 1800, 3600, 4500, 5400 günle emekli olunur mu?
KISMİ EMEKLİLİKTEN YARARLANALAR NE KADAR MAAŞ ALACAKLAR?
Olası düzenlemeye göre, SSK-SGK’li kadınlar 3600 prim günüyle 50, erkekler ise 55 yaşında emekli olabilecek. Bağkur primleri ise 7200 güne düşürülüyor. Yapılan bu yeni düzenleme kısmi emeklilik formülü değişiyor.
İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre EYT kapsamında olup da primi yetmeyenler kısmi emeklilik hakkından yararlanabilir. Kısmi emeklilikte 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabilecek. Bu kapsamda emeklilik için yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60’ı buluyor. Aylık tutarı sigorta başlangıcının 2000'den önce ve sonra olmasına göre değişiyor. Kısmi emeklilik hakkı kazananlar için de kök aylıkları ne olursa olsun alacakları aylık dönemin en düşük emekli maaşı olacak.
Kısmi emeklilik, belli bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınıyor. Yaş haddi işe başlama tarihi, çalışılan statüye göre değişiyor. Buna göre, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar 15 yıl, 3600 günü dolduğunda 50-60 arası değişen yaşı doldurduğunda emekli olabilir. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanların 4 bin 500 günü tamamlaması gerekiyor. İlk defa çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlayan SGK'lılar 25 yıl sigortalılık 4500 prim günü doldurduğunda kadın 58 erkek de 60 yaşında emekli aylığı alabilir. Mayıs 2008'den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak 2036'ya kadar 5400 güne tamamlaması koşuluyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanabiliyor.
1978 doğumlu bir kadın çalışan Nisan 1997'de ilk defa sigorta primi ödemiş ve Ocak 2010'da 3 bin 600 prim gününü doldurmuştur. Kısmi olarak ne zaman emekli olabilir? 9 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlangıç sigortası olan kadınlar; 15 yıl, 3 bin 600 prim günü ve 50 yaşını tamamlamak suretiyle emekli olabilir. 3600 gün prim ödeme sayısını 24 Mayıs 2008-23 Mayıs 2011 tarihleri arasında doldurduğu için 15 yıllık sigorta süresi ve yaş şartını 25 Mayıs 20211 tarihinden sonra yerine getireceği için kısmi olarak 58 yaşında emekliliğe hak kazanır.
Sigortalıların kısmi yaşlılık aylağına hak kazanacağı kademeli yaş haddi, (kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş, 15 yıl çalışma süresi 3600 prim gün sayısı) hangisi en son sağlandıysa bunun sağlandığı tarihe göre emeklilik hesabı yapılıyor. İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre 8 Eylül 1981'den önce işe başlayan kadınlarla 8 Eylül 1976'dan önce işe başlayan erkekler 15 yıl sigorta süresi, 3600 günü tamamlayarak emekli olabilir. Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre 23 Mayıs 2002'de 15 yıllık sigortalılık süresini dolduran kadınlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa 3600 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir.
Normal şartlarda emekli olup elde edilecek aylıktan yüzde 25-30 daha düşük oluyor. En düşük emekli aylıkları 7 bin 500 lira yükseldiği için bağlanan aylık düşük de olsa bu tutarda bir gelir söz konusu olacak. Çalışan, çocukları olan kadınlarımızın da erken emeklilikleri söz konusu olabilir. Kadınlarımızın çocuk sayısına göre erken emekliliği söz konusu olabilir. Kadınlarda her bir çocuk için borçlanma imkanı vardı. Toplam 2160 gün borçlanma söz konusuydu. Her bir çocuk için 720 gün, toplamda 3 çocuğa kadar 2160 gün borçlanma söz konusuydu. Aynı hususta düzenleme ile beraber çocuğu olan kadınlarımızın erken emekli olması söz konusu olabilir.
Çalışmaya başladığı tarihten önce malul olanlar, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma gücü kaybı olanlar, maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı tespit edilenler, özel olarak korunmakta ve bu sigortalıların daha kolay şartlarda emekli olabilmelerine imkân tanınıyor.
Yeni düzenlemeyle kim ne zaman emekli olabilecek ?
Düzenleme ile;
• 9 Eylül 1999 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.250 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.250 pirim gün şartı aranacak.
• 2000 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.325 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.325 pirim gün şartı aranacak.
• 9 Eylül 1999 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.250 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.250 pirim gün şartı aranacak.
• 2000 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.325 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.325 pirim gün şartı aranacak.
• 2001 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.400 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.400 pirim gün şartı aranacak.
• 2002 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.475 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.475 pirim gün şartı aranacak.
• 2003 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 44 yaş ve 6.550 pirim günü, erkekler için 46 yaş ve 6.550 pirim gün şartı aranacak.
• 2004 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 45 yaş ve 6.625 pirim günü, erkekler için 47 yaş ve 6.625 pirim gün şartı aranacak.
• 2005 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 46 yaş ve 6.700 pirim günü, erkekler için 48 yaş ve 6.700 pirim gün şartı aranacak.
• 2006 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 47 yaş ve 6.775 pirim günü, erkekler için 49 yaş ve 6.775 pirim gün şartı aranacak.
• 2007 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 48 yaş ve 6.850 pirim günü, erkekler için 50 yaş ve 6.850 pirim gün şartı aranacak.
#emekli