AYM'den EYT'liler için kritik iptal kararı
AYM’nin kararıyla, devletten yardım alan söz konusu dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılmasına izin veren Ek Madde 20 tümüyle iptal edildi. Böylece, başta Kızılay olmak üzere söz konusu dernek ve vakıflarda geçen yıldan bu yana EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden çok sayıda kişi ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar.
Anayasa Mahkemesi (AYM), devletten yardım alan bazı dernek ve vakıflarda emeklilerin çalışmasına izin veren kanun maddesini iptal etti.
AYM'nin bu kararı, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası kapsamında geçen yıldan beri emekli olup da söz konusu kurumlarda çalışmaya devam edenleri de etkileyecek.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın aktardığına göre, iptal edilen madde ile birlikte devletten yardım alan Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti, Yeşilay Vakfı, Antalya Diplomasi Forumu ile Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı gibi dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılamayacak.
Söz konusu dernek ve vakıflarda geçen yıldan bu yana EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden çok sayıda kişi ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar.
İptal edilen maddeye ilişkin aktarılanlar şu şekilde:
"5335 Sayılı Kanuna göre, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına atanamazlar.
Emeklilik veya yaşlılık aylığı kesilmeksizin söz konusu kurum ve kuruluşların yanı sıra fonlar, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan ortaklıklarda çalıştırılamazlar.
Bakanlar, bakan yardımcıları, milletvekilleri, seçimle göreve gelen belediye başkanları ve il encümenleri, Cumhurbaşkanı tarafından atanan ve görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine ve Sağlık Bakanlığının tabip ve uzman tabip kadrolarına atananlar için istisna uygulanıyor.
İSTİSNA KAPSAMI 2021 YILINDA GENİŞLETİLDİ
2021 yılına kadar söz konusu istisnalar hariç emeklilerin kamuda çalışması tümüyle yasaklanmıştı. 2021 yılında kabul edilen bir torba kanunla 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na “Ek Madde 20” eklendi. Söz konusu ek maddeyle Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Vakfı’nda emekli aylığı kesilmeksizin çalışmaya izin verildi. Bu kurumlarda emekli olduktan sonra çalıştığı için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından emeklilikleri iptal edilen ve geçmişe yönelik ödenen emekli aylıkları için borç çıkartılanlara da af getirildi.
Geçen yıl çıkartılan torba kanunlarla, Antalya Diploması Forumu ile Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı da Ek Madde 20 kapsamına alındı.
EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRI BULUNDU
Cumhuriyet Halk Partisi söz konusu ek maddenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. AYM başvuru üzerine Ek Madde 20’yi tümden iptal etti.
AYM kararında, genç nüfusun kamu kurum ve kuruluşlarında istihdamının artırılması amacıyla yaşlılık veya emekli aylığı bağlanmış kişilerin bu kurumlarda çalışmasının yasaklandığı, söz konusu ek madde ile Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti, Yeşilay Vakfı, Antalya Diplomasi Forumu ile Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı’na istisna getirilmesinin Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu belirtildi. AYM’nin kararıyla, devletten yardım alan söz konusu dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılmasına izin veren Ek Madde 20 tümüyle iptal edildi.
14 HAZİRAN’DAN İTİBAREN GEÇERLİ OLMAK ÜZERE YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
AYM bazı iptal kararları sonrası yasal boşluk doğmaması için 6 ay, 9 ay gibi süreler verebiliyor. AYM’nin bu iptal kararı ise 14 Haziran 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girdi.
Başta Kızılay olmak üzere söz konusu dernek ve vakıflarda geçen yıldan bu yana EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden çok sayıda kişi bulunuyordu. Kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu kişiler ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar."