BES'te dikkat çeken ayrıntı
Bireysel emeklilik sisteminde, tasarrufları doğrudan ilgilendiren fon yönetimi konusu katılımcılar tarafından neredeyse tamamen unutulmuş durumda. Sisteme giren katılımcıların çok büyük bir bölümü, biriktirdikleri parayı yönetebilme hakkını kullanmıyor.
Son yıllarda otomatik katılım sistemi, devlet katkısındaki değişiklikler, vergi avantajları ile gündeme gelen bireysel emeklilik sisteminde fonların değişimi ve fon yönetimi katılımcılar tarafından göz ardı ediliyor. 6.8 milyonu gönüllü, 5.2 milyonu otomatik katılımla sisteme dahil olan 12 milyon katılımcının sistemde biriktirdiği 115 milyar lira tasarrufu bulunuyor.
Dünya gazetesinin haberine göre bu tasarruflar, bireysel emeklilik ve fon yönetim şirketleri tarafından piyasaya sürülen fonlarda değerlendiriliyor. Fonların yönetimi profesyonel olsa da bu fonların tercihi tamamen katılımcılara bırakılıyor. Yani sisteme dahil olan katılımcılar farklı stratejilere sahip onlarca fon tipi arasından seçim yaparak, kendi fon dağılımlarını belirleyebiliyor.
Yasal mevzuat, katılımcılara fonlarını seçme ve fon dağılımlarını yılda 6 kez değiştirme hakkı tanısa da bu hak katılımcıların çok büyük bir bölümü tarafından kullanılmıyor.
YÜZDE 83'Ü FON DAĞILIMINA HİÇ DOKUNMAMIŞ
Hatta öyle ki; katılımcılar arasında sistemin fonlar üzerinden yürüdüğünü bilmeyen, seçtiği fonun farkında olmayanlar bile var. Tüm bunların farkında olup da fon dağılımını değiştirecek zamanı bulamayan, fonlarını değiştirse de doğru tercihler yapamayan katılımcılar da bulunuyor.
Anadolu Hayat Emeklilik’in kendi portföyündeki 1 milyon katılımcı ve 1.2 milyon sözleşme üzerinde yaptığı değerlendirmeye göre, sisteme girdiği tarihten bu yana fon dağılımını hiç değiştirmeyen sözleşme oranı yüzde 83 seviyelerinde.
Son 1 yılda fon dağılımı değiştirilmeyen sözleşme oranı ise yüzde 95. Yasal mevzuatın kendilerine tanıdığı 6 değişim hakkını da kullananların oranı ise binde 4. Yani BES katılımcıları arasında sözleşmelerindeki fon dağılımını takip eden kendilerine sağlanan hakları sonuna kadar kullanan neredeyse yok gibi.