Belirsizlik AVM'de iştah kaçırıyor
Yatırımlarda frene basan AVM’ler, belirsizliğin de etkisi ile kontrollü büyümeye geçmeyi planlıyor. Faizlerin düşmesinin yatırımı canlandırabileceği belirtiliyor
Yabancı şirketlerden, dev holdinglere kadar, iş dünyasının bir dönem en büyük yatırım alanı olan ve Türkiye'de toplumsal dönüşümde önemli bir misyon üstlenen alışveriş merkezleri, hızlı yatırım süreçlerini hazmetme ve perakendeciyle uzlaşma için frene bastı. Faaliyette olan 432 AVM geçen yıl 130 milyar TL'lik ciro elde etmişti. Bugüne kadar gerçekleşen yatırımların toplam tutarı ise 58 milyar doların üstünde.
YATIRIM DÖVİZLE YAPILDI
2023'te Türkiye'deki AVM sayısının 470'e çıkması beklenirken, birkaç yıldır konkordato, perakendeci ile kira kavgası ve boş mağazalar ile gündemde olan AVM tarafında yatırımlar yavaşladı. Türkiye'deki ekonomik konjonktür ile belirsizlik ortamının özellikle yabancı yatırımcıda iştah kaçırdığı sık sık sektör temsilcileri ve bizzat Türkiye'deki yatırımcılar tarafından dile getiriliyor. Sektörün yüzde 70'ini temsil eden Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği ise tüm bu şartlar altında geçen aylarda oybirliği ile hukukçu ve yatırımcı kimliğini bir arada taşıyan Prof. Dr. Hüseyin Altaş'ı yeni başkan olarak seçti.
Hüseyin Altaş, 1985 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenci olarak başladığı hayatına bölüm başkanlığı ve dekanlığın ardından bugün, İstanbul Teknik Üniversitesi'nde akademik kariyerini de sürdürürken bir yandan da yatırımcı kimliğini koruyor AVM yatırımlarının büyük kısmının dövizle gerçekleştiğini ve kredi borçlarının da döviz üzerinden yapıldığını dile getiren Altaş, TL'deki yüksek faizler ile kurlardaki düşüş nedeniyle henüz hayati bir sorunla karşılaşılmadığını belirtti. Altaş, dövizde yeni bir zıplama olması durumunda sıkıntı oluşacağını kaydederken, faiz oranlarının tekli rakamlara gelmesi durumunda sektörün yatırım yapabilecek noktaya geleceğini aktardı. Dövizle üzerinden kiraların TL'ye çevrildiği dönemde sektörde büyük bir feryat figan koptuğunu anlatan Altaş, “Bir süre sonra perakende tarafında feryat figan kopacak. Çünkü geçen yılki döviz ile bu yılki rakamlara baktığınızda perakendeci TL'de daha fazla kira ödemek zorunda kalacak. Dolayısıyla bu bir zaman süreci ve zamanla tüm taşlar yerine oturuyor. Biraz sabredilse daha rahat geçiş süreçleri olacak. 1 yıldır zarardalar. Dövizde kalsalardı, kârdalardı”dedi.
GİDEN 1 YIL ÖNCE HABER VERSİN
Tüm perakende dernekleri ile görüşerek birlik içinde yeni bir yol haritasına imza atacaklarına işaret eden Altaş, çözümler, için büyük bir konsensüs sağlamaya çalıştıklarını belirti. Kiradan sonra perakende sektörünün erken çıkış konusundaki taleplerine, “Mesala ben binaya 2 milyon yatırım yaptım. E bu marka yarın sabah giderse benim yatırımım ne olacak. Kademeli geçiş önerim var. 1 yıl önceden haber verirse istediği gibi gitsin. 6 ay önceden gidiyorsa 3-4 aylık tazminat ödesin. 3 ay önceden çekip gideceğim diyorsa Yargıtay kararı var tazminat öder.”
İflas sistemine dönülsün
Ticari olarak bakıldığında yapılan yatırımların ideal olarak 12 yılda geri dönmesi gerektiğine dikkat çeken Altaş, şu anda Türkiye'de gayrimenkul yatırımlarının geri dönüşünün 20 yılda alındığını AVM'lerde ise bu sürenin 15 yıla çıktığını dile getirdi. Türkiye'de konkordatoların da kötü amaçlı kullanıldığını dile getiren Altaş, iflas masası ile işletmeyi yürütemeyen şirketlerin borçlarının tasfiyesine gidilmesi gerektiğini belirterek, konkordato sisteminin domino etkisi yarattığını dile getirdi.