Alkol vergisinde 12 yılda 6,5 kat gelir!
2006 yılında 1 milyar 897 milyon lira alkol vergisinden bütçeye girerken, 2018 yılında bu rakam 12 milyar 401 milyon liraya çıktı.
Afyon’da içki satmak için ruhsat başvurusu yapan esnafa belediyenin verdiği “günaha ortak olmam” yanıtı tartışılırken, alkollü içkilerden alınan vergi AKP iktidarına “helal” kaynak oluşturmaya devam ediyor.
Sol’dan Mehmet Kuzulugil’in haberine göre, 2006 yılından bu yana bütçe gelirlerini incelediğimizde “günaha ortak olma” konusunda hep ileri gittiğimiz gibi çarpıcı bir gerçekle karşılaşıyoruz.
Aşağıdaki tablolarda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı Genel Bütçe Gelirleri’ne ilişkin istatistiklerle oluşturduğumuz özet veriler yer alıyor.
İlk çarpıcı veri alkollü içeceklerden alınan toplam verginin bütçeye katkısı ile ilgili.
ALKOLDEN GELEN PARA 12 YILDA 6,5 KATINA ÇIKTI
2006 yılında 1 milyar 897 milyon lira alkol vergisinden bütçeye girerken, 2018 yılında bu sayı 12 milyar 401 milyon liraya çıkmış.
12 yılda alkol vergisi olarak toplanan para 6,34 katına çıkmış.
Aynı dönemde Amerikan Doları’nın kur karşılığı 3,75 katına, net asgari ücret ise 4,22 katına çıkmış!
Toplam bütçe gelirlerindeki değişimi ise, sözünü ettiğimiz 12 yıllık dönemde genel yönetim bütçesinin toplam gelirleri 4,37 katına çıkmış.
KOLALI İÇECEKLERDEKİ VERGİDEN GELEN PARANIN 14 KATI
Karşılaştırmaya girişmişken mesela şu soru da verimli olabilir: Kolalı içeceklerden alınan vergi gelirleri de genel bütçe istatistiklerinde ayrı bir kalem olarak yer alıyor; kolalı içeceklerden alınan vergiyle karşılaştırdığımızda ne elde ediyoruz?
Hemen söyleyelim: Alkollü içeceklerden elde edilen vergi gelirinin kolalı içeceklerden alınan vergi gelirine oranı 2006 yılında 4,25 imiş.
Yani 2006’da devletin kasasına kolalı içeceklerin vergisinden 1 giriyorsa, alkollü içeceklerin vergisinden 4 giriyormuş.
2018’de bu oran 14,23 olmuş!
BÜTÇE GELİRLERİNİN 60’TA BİRİ ‘GÜNAH’TAN ALINAN VERGİ
2006’DA BU 90’DA BİRDİ!
Sayılarla çalışmamızı bir de şu soruyu yanıtlayarak tamamlayalım: Alkollü içeceklerden alınan vergi toplam bütçe gelirlerinin ne kadarını oluşturuyor?
2018 yılında bu değer yüzde 1,64. Yani devletin bütçe gelirlerinin yaklaşık 60’ta biri alkollü içeceklerden alınan vergi ile sağlanmış.
Bu oran 2006’da 90’da bir imiş!
Tablo 1: Belirtilen kalem ve oranların 2006 – 2011 arası değişimi (Sayı değerleri BİN TL olarak verilmiştir.)
Tablo 2: Belirtilen kalem ve oranların 2012 – 2018 arası değişimi (Sayı değerleri BİN TL olarak verilmiştir.)