5 yıldızlı iflaslar kapıda!
Turizm sektörü, içinde bulunduğu krizde pandemiyle öldürücü darbeyi aldı. Türkiye’nin her yerinde butik otelinden 5 yıldızlısına binlerce otel satışta. Bankalarda ise ipotek karşılığı el konulan arsa, fabrika, otel gibi gayrimenkullerin sayısı sürekli artıyor.
Yeni bir yıla adım attık. Zor bir yıl geride kaldı. Yeni yılda tek umudumuz aşı. Hayatımızın normalleşmesi ise ancak hazirandan sonraya kalacak gibi görünüyor.
Cumhuriyet gazetesinden Jale Özgentürk'ün haberine göre pandemi dünyada büyük bir ekonomik yıkım yarattı. OECD’ye göre işsizlik oranı 1929’da yaşanan Büyük Buhran’dan bu yana kaydedilen en yüksek seviyede. Bu bölgede işsizlerin sayısı 54.5 milyona yükseldi.
Türkiye’de ise işsiz sayısı 10 milyonu geçmiş durumda. Gençlerde yüzde 30’lar düzeyinde. Çalışıyor gibi görünen milyonlar ise devletin verdiği günde 39 lira ile şimdilik işini koruyor görünüyor.
İşsizliğin patlamasında en önemli sektör hizmetler. En başında da turizm geliyor. Sektörde durum vahim... Turizm sektörünün pandemi döneminde yabancı ziyaretçi kaybı yüzde 72. 2019 yılını 51.8 milyon turist ve 34.5 milyar dolarlık gelirle kapatan sektör ancak 2016’da yaşanan siyasi krizlerin getirdiği faturayı kapatıyordu. Ancak pandemiyle öldürücü yara aldı.
DEĞERİNİN ALTINDA SATILIYOR
Turizmin tüm aktörleri zorda. Oteller ise haraç mezat satışta. İstanbul’un en lüks butik otellerinden Les Ottoman, borçları karşılığı icradan Akbank’a geçti. Silivri bölgesinde İstanbul’un en büyük golf tesislerinden birini kuran Ahmet Hamoğlu’nun Klassis Otelleri ve Maxi marketleri ise Halkbank’ta.
Türkiye’de turizm sektörüne en fazla kredi veren Denizbank’ın CEO’su Hakan Ateş, kısa süre içinde 22 otelin üstelik değerinin çok altında el değiştirdiğini söyledi.
Bugünlerde gayrimenkul satışı yapılan internet sitelerine bir bakın. Türkiye’nin her yerinde 5 yıldızlısından butik oteline binlerce otel satılık. Sadece sahibinden.com’da satışa çıkarılmış otel sayısı 1700.
İstanbul’da satışa çıkan birkaç otelden örnek vereyim:
Beşiktaş Kuruçeşme’de denize sıfır butik otel: 1 milyar TL
Beyoğlu Tarlabaşı’nda satılık otel: 16 milyon TL
Topkapı’da 5 yıldızlı otel: 750 milyon TL.
Taksim Meydanı’nda muhteşem konumlu otel: 176 milyon TL
Turizmde en önemli sorun yatırım kredilerinin ödenememesi. Sektörün 100 milyar TL’ye yakın kredi borcu var. Birkaç yıldır süren ötelemeler, yeniden yapılandırmalarla biriken bir borç stoku bu.
Sadece küçük otel yatırımcıları değil büyük turizm grupları için de borçların çevrilmesi büyük sorun. Bir yandan bankacılık için de ipotekleri karşılığında borçlarına karşılık aldıkları gayrimenkuller sorun.
2023’ten önce gerçek bir toparlanma beklenmeyen sektör patlamaya hazır bir bomba gibi. Sektörden gelen Kültür ve Turizm Bakanı tabii ki bunları çok yakından biliyor. Ancak alınan kararlar sorunları giderecek boyutta olmuyor.
Turizmcinin sesi çok çıkmasa da sessiz bir haykırış var...
Konaklamadan tur operatörlüğüne yeni bir bakışa, desteğe ihtiyaç var. Türkiye’nin döviz gelirlerinde 35 milyar dolar paya sahip, 6 milyona yakın istihdam sağlayan sektör özel bir değerlendirmeyi hak etmiyor mu?
Yeni yılınız kutlu olsun!