Trump'a Kudüs anketi şoku

ABD'de yapılan güncel bir ankette, Amerikalıların yüzde 49'unun Tel Aviv'deki ABD büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması kararına karşı olduğu ortaya çıktı.

Amerikan CNN kanalının 14-17 Aralık tarihlerinde bin 1 kişiyle yaptığı güvenlik eksenli anket çalışması, ABD'lilerin Başkan Donald Trump'ın Kudüs kararına bakışını yansıtması bakımından ilginç sonuçlar ortaya koydu.

Buna göre, ankete katılanların yüzde 49'u "Tel Aviv'deki Amerikan büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması" kararını doğru bulmadığını belirtti.

Büyükelçiliğin taşınması kararını yerinde bulanların oranı ise yüzde 36'da kaldı.

Cumhuriyetçiler destek verdi, Demokratlar karşı çıktı

Ankete katılanlar arasında kendini Cumhuriyetçi olarak tanımlayanların yüzde 79'u Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak kabul eden kararını desteklerken, yüzde 66'sı büyükelçiliğin taşınmasına destek verdiğini belirtti.

Demokratlar arasında ise her iki konuda da Trump'ın kararını yanlış bulanların oranı yüzde 71 oldu.

Ankette, ABD'nin Ortadoğu barış sürecinde İsrail veya Filistin'in tarafında olmaması gerektiğini kaydedenlerin oranı ise yüzde 65 olarak belirlendi.

Tasarıya büyük destek

BM Genel Kurulunda Türkiye'nin girişimleriyle hazırlanan ve Trump'ın Kudüs kararını eleştiren, Kudüs'ün statüsüne ilişkin "İsrail'in İşgal Altındaki Doğu Kudüs ve Filistin Topraklarındaki Faaliyetleri" başlıklı karar tasarısı, ABD'nin tehditlerine rağmen perşembe günü 9'a karşı 128 oyla kabul edilmişti. Oylamada 35 ülke ise çekimser kalmıştı.

BM Güvenlik Konseyinden (BGMK) 1967-2016 döneminde geçmiş 10 karara atıf yapılan tasarıda, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak ilan etmesi ve ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınmasına ilişkin kararına işaret edilmiş ve "Kudüs'ün statüsüne ilişkin son kararlara yönelik derin teessüfte" bulunulmuştu.

Tasarıda, BMGK kararlarına yapılan atıfla Kudüs'ün "ruhani, dini ve kültürel boyutlarının" korunması gerektiği ifade edilirken, Kudüs'ün statüsünün BM kararları çerçevesinde müzakerelerle çözülecek en son konu olduğu vurgulanmıştı.

Kudüs'teki yarım asırlık işgal

Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'de işgal eden İsrail, 1980'de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını "birleşik başkenti" ilan etti. BGMK, 1980'de kabul ettiği 478 Sayılı kararla, İsrail'in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı. BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs'ün işgal altında olduğunu kabul ediyor. İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri Tel Aviv'de bulunuyor. Hiçbir ülke, Kudüs'ü ya da doğu ve batı bölümlerini başkent olarak kabul etmiyor.

İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri, İsrail'in "1967 sınırlarını, zorunlu göçe maruz bırakılan Filistinlilerin geri dönüş hakkını ve yeni Yahudi yerleşim birimlerinin inşasına son vermeyi kabul etmemesi" nedeniyle Nisan 2014'te durmuştu.

Trump'ın açıklaması tüm dengeleri değiştirdi

ABD Başkanı Trump, 6 Aralık'ta yaptığı açıklamada, "Kudüs'ü tek taraflı olarak İsrail'in başkenti olarak kabul ettiğini" ilan etmiş ve Tel Aviv'deki Amerikan büyükelçiliğinin Kudüs'e taşıması noktasında Dışişleri Bakanlığına talimat verdiğini söylemişti. Uluslararası toplumun tepkisini çeken Trump yönetimi, bölgenin kaosa sürükleneceği ve İsrail-Arap ihtilafının daha da çözümsüz hale geleceği uyarılarını gözardı etmişti.

18 Aralık'ta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde ABD'nin Kudüs kararını geçersiz kılma yaklaşımıyla Mısır'ın gündeme getirdiği tasarı, ABD'nin vetosuna karşın, kalan 14 üyenin de desteğini almış ve ABD Kudüs konusunda yalnız kalmıştı.