Kudüs oylamasında ret oyunu veren Guatemala'dan skandal hamle

Guatemala Cumhurbaşkanı Jimmy Morales, ülkesinin Tel Aviv’deki büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması talimatı verdiğini açıkladı.

Facebook hesabı üzerinden açıklama yapan Morales, dün İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinden sonra Guatemala’nın Tel Aviv büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararı aldıklarını ifade etti.

Taşıma işleminin ne zaman başlayacağına dair detay belirtmeyen Morales, bu konuda çalışma talimatı verdiğini kaydetti.

Ekonomik olarak büyük ölçüde ABD yardımlarına bağımlı Orta Amerika ülkesi Guatemala'nın bu kararı, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda kabul edilen ve ABD’nin tehditlerine rağmen ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak tanınması ve ABD Tel Aviv Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması kararını geçersiz sayan kararın ardından geldi.

Türkiye’nin girişimleriyle hazırlanan ve Trump’ın kararını geçersiz sayan karara 128 ülke evet oyu verirken Guatemala, ABD ile İsrail’in yanında durarak hayır oyu kullanmıştı.

Karara 9 ülke hayır oyu vermiş, 35 ülke de çekimser kalmıştı.

ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley Genel Kurul toplantısı öncesinde diğer ülke temsilcilerine birer mektup göndererek, toplantıda tasarıya evet oyu veren ülkelerin isimlerini alacaklarını ifade etmişti.

Haley, Genel Kurul sırasında ise ABD’nin Kudüs kararından vazgeçmeyeceğini ancak ABD’ye karşı oy kullanacak ülkeleri unutmayacağını ifade etmiş, karara destek veren ülkeleri ABD yardımları ile tehdit etmişti.

Kudüs'teki yarım asırlık işgal

Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'de işgal eden İsrail, 1980'de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını "birleşik başkenti" ilan etti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BGMK), 1980'de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail'in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı. BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs'ün işgal altında olduğunu kabul ediyor. İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri Tel Aviv'de bulunuyor. Hiçbir ülke, Kudüs'ü ya da doğu ve batı bölümlerini başkent olarak kabul etmiyor.

İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri, İsrail'in "1967 sınırlarını, zorunlu göçe maruz bırakılan Filistinlilerin geri dönüş hakkını ve yeni Yahudi yerleşim birimlerinin inşasına son vermeyi kabul etmemesi" nedeniyle Nisan 2014'te durmuştu.

Trump'ın açıklaması tüm dengeleri değiştirdi

ABD Başkanı Donald Trump, 6 Aralık'ta yaptığı açıklamada "Kudüs'ü tek taraflı olarak İsrail'in başkenti olarak kabul ettiğini" ilan etmiş ve Tel Aviv'deki Amerikan büyükelçiliğinin Kudüs'e taşıması noktasında Dışişleri Bakanlığına talimat verdiğini açıklamıştı.

Uluslararası toplumun tepkisini çeken Trump yönetimi, bölgenin kaosa sürükleneceği ve İsrail-Arap ihtilafının daha da çözümsüz hale geleceği uyarılarını göz ardı etmişti.

BMGK'de 18 Aralık'ta, ABD'nin Kudüs kararını geçersiz kılma yaklaşımıyla Mısır'ın gündeme getirdiği tasarı, ABD'nin vetosuna karşın kalan 14 üyenin de desteğini almış ve ABD Kudüs konusunda BM'de yalnız kalmıştı.