İran'da seçimi kim kazandı ?

İran’da cuma günü gerçekleşen 10’uncu dönem milletvekili ve 5’inci dönem Uzmanlar Meclisi seçimlerinde resmi olmayan son verilere göre sandıktan sürpriz sonuç çıktı. Reformcu ve ılımlıların desteklediği adaylar açık bir farkla seçimi önde götürdü.

Açıklanan son rakamlara göre, başkent Tahran’dan seçilecek 30 milletvekilinin tümü, 16 Uzmanlar Meclisi üyesinden ise 14’ü reformcu ve ılımlı adayların oluşturduğu bloktan seçildi.

Milletvekili seçimlerinde Tahran’da şu ana kadar sayılan yaklaşık 2 milyon 633 bin oydan reformcuların birinci sıra adayı Muhammed Rıza Arif, 1 milyon 288 bin oyla birinci sırada bulunuyor.

İlk 30’da reformcu ve ılımlıların desteklediği adaylar yer alırken, muhafazakâr kanadın birinci sıra adayı Gulamali Haddad Adil, aldığı 855 bin oyla ancak 31’inci sırada yer bulabildi.

RAFSANCANİ VE RUHANİ İLK 2 SIRADA

Eş zamanlı olarak yapılan Uzmanlar Meclisi seçimlerinde, Tahran’dan seçilecek 16 üyeden 14’ü reformcu ve ılımlıların desteklediği adaylardan seçildi. Son rakamlara göre, bu bloğun birinci sıra adayı eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani birinci, bloğun ikinci sıra adayı Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise 2’nci sırada yer aldı.

Tahran’da muhafazakarların birinci sıra adayı Ayetullah Ahmet Cenneti, 11’inci sırada yer alırken, ikinci sıra adayı Ayetullah Muhammed Yezdi 15’inci sırada yer alabildi. Muhafazakarlar arasında önemli bir konumu bulunan Ayetullah Misbah Yezdi ise ilk 16’da yer alamadı.

UZMANLAR MECLİSİ NEDEN ÖNEMLİ?

Tamamı din alimlerinden oluşan 88 üyeli Uzmanlar Meclisi, İran'ın en yüksek dini yönetim organı ve ülkedeki en yüksek yetkili olan dini lideri de bu yapı seçiyor.

Uzmanlar Meclisi üyelerinin görev süresi sekiz yıl.

Bu yüzden seçilenler, İran siyaseti üzerinde, parlamentodan çok daha uzun süreli bir etkide bulunuyor.

Ülkenin mevcut dini lideri Ayetullah Ali Hamaney 76 yaşında ve sağlık durumunun çok iyi olmadığı belirtiliyor.

Bu yüzden yeni Uzmanlar Meclisi, Hamaney'in halefini seçmek zorunda kalabilir.

RUHANİ MEMNUNİYETLE KARŞILADI

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, geçen hafta Cuma günü gerçekleştirilen ve İran'ın izolasyondan çıkışını hızlandırabilecek olan seçim sonuçlarını memnuniyetle karşıladı.

İran seçimlerinin sonuçları yaklaşık 80 milyon nüfusu bulunan ve bunun yüzde 60'ı 30 yaşın altında olan ülke için analistler tarafından bir dönüm noktası olarak görülürken, yaptırımların çoğunun kalkmasının ardından genç nüfus dünyanın geri kalanıyla bağlantıya geçmek istiyor.

Ilımlı ve bağımsız siyasetçilerin seçimlerde gösterdikleri ilerleme seçimlerin en dikkat çekici gelişmelerinden birisi olurken, oylardaki bu artışların boyutu pragmatist bir siyasetçi olan Ruhani'ye daha sıcak bir yasama meclisi olacağı sinyallerini veriyor.

MUHAFAZAKÂRLAR ENGEL OLMASIN

Ruhani'ye en yakın isimlerden birisi olan tecrübeli siyasetçi Akbar Hashemi Rafsanjani, muhafazakârları engel olmamaya çağırdı.

Rafsanjani, Twitter üzerinden yayınladığı bir mesajda, "İnsanların çoğunluğunun isteğine kimse karşı duramaz ve insanların istemedikleri yoldan çekilmelidirler" ifadelerini kullandı.

Batı karşıtı muhafazakârların şu an kontrol ettiği 290 kişilik parlamento ve 88 kişilik Uzmanlar Meclisi'nde bu kontrollerinin gevşemesi, geçtiğimiz yıl imzalanan nükleer anlaşmanın ardından İran'ı daha çok dış ticaret ve yatırıma açması için Ruhani'nin elini güçlendirebilir.

HAMANEY TEMKİNLİ

İran'ın Batı'ya olan katı karşıtlığıyla bilinen dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, seçimlerden sonra yaptığı ilk açıklamada yüksek katılımı memnuniyetle karşılarken, sonuçlar hakkında direkt bir yorumda bulunmadı.

Hamaney yazılı bir açıklamada ise yeni yönetimde görmek istediği değerlere değinerek, "İlerleme demek küresel kendini beğenmişliğe kendini kaptırmak demek değildir" ifadelerini kullanarak ABD'ye gönderme yaptı.

Hamaney'e yakın olan güçlü askeri kurum İslam Devrimi Muhafızları da yaptıkları bir açıklamada yüksek katılım oranını memnuniyetle karşılayarak, sonuçları dolaylı yoldan kabul ederken, bir yandan da ABD karşıtı bir duruş görmek istediğinin sinyalini verdi.