Beyaz Saray’dan gece yarısı Brunson açıklaması

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jon Bolton İle ABD'deki Türkiye Büyüelçisi Serdar Kılıç'ın Rahip Brunson krizini ele aldıkları belirtildi.

Beyaz Saray sözcüsü Sarah Sanders, konuyla ile ilgili yaptığı açıklamada, "Türk büyükelçinin isteğiyle, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç Beyaz Saray'da bir araya geldi. İkili Rahip Brunson krizini ve ABD-Türkiye ilişkilerini değerlendirdi" ifadelerini kullandı. 

Görüşmeye ilişkin ilk haber Bloomberg'in Beyaz Saray muhabiri Jennifer Jacobs'tan geldi. Jacobs, görüşmede ilerleme sağlanamadığını iddia etti.

BRUNSON KRİZİNİN ÖNCESİ...

İzmir'deki Protestan cemaatine ait Diriliş Kilisesi'nin ABD'li Papazı Andrew Craig Brunson, 2016’nın ekim ayında eşiyle birlikte ifadeye çağrılmış, ifadelerinin ardından gözaltına alınmışlardı. Eşi Norine Brunson, 13 gün sonra serbest bırakıldı; ancak Papaz Brunson FETÖ üyesi olduğu iddiasıyla tutuklandı.

İzmir F Tipi Cezaevi’nde yatmaktayken "Devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasi veya askeri casusluk amacıyla temin etme", "Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek", "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek" ve "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçlamaları da Brunson’ın davasına eklendi. Papaz, Ağustos 2017’de çıktığı ilk duruşmada suçlamaları reddettiğini dile getirdi. 

Brunson hakkındaki iddianamenin hazırlanması 1.5 yıl sürdü. İddianamede Brunson’ın hem FETÖ hem PKK adına suç işlediği öne sürüldü. Brunson hakkında "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlediği" gerekçesiyle 15, "devletin gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin etmek" suçlamasından 20, toplamda 35 yıla kadar hapis cezası istendi.

ABD’li Papazın durumu, ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2017’nin mayıs ayında yaptıkları görüşmede gündeme geldi. Görüşmenin ardından Beyaz Saray tarafından "Başkan Trump, Papaz Andrew Brunson'ın tutukluluğu konusunu da gündeme getirdi ve Türk Hükümeti'nden kendisini hızlı bir şekilde ABD'ye iade etmesini istedi” denilen açıklama yayınlandı. Brunson’ın avukatlarıyla görüştürülmediği iddiası da öne sürüldü. Bunları takiben ABD’li Papaz’ın avukatları ve ABD Büyükelçiliği ile görüşmesine izin verildi. 

Brunson davası, süreç içerisinde sık sık ABD Kongre’sinin gündemine getirildi. 

Erdoğan, 2017 yılının eylülünde yaptığı bir konuşmada, Brunson'ın serbest bırakılmasını Fethullah Gülen'in ABD'den iadesiyle bağdaştıran ifadeler kullandı:

"Pensilvanya'daki nasipsiz adamın arkasından giden profesörler de var. Sen nasıl profesörsün? Sen profesör olsan ne yazar? 'Papazı verin' diyorlar. Bir papaz da sizde var, bize verin, yargılayalım, biz de onu size verelim. 'Onu karıştırma' diyorlar.” ABD ise olası bir takası reddetti.

18 Temmuz 2018 tarihinde İzmir 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi Papaz Brunson’ın ev hapsi ve yurtdışına çıkış yasağı ile tahliye edilmesine karar verdi.

ABD ve Türkiye arasında son dönemde yaşanan gerginliğin en büyük unsurlarından biri olan Papaz Andrew Craig Brunson’ın cezaevinden tahliye edilerek ev hapsine alınması, beklentilerin aksine tansiyonu artırdı.

Brunson’ın ev hapsine alınmasının ardından perşembe günü Beyaz Saray düzeyinde ardı ardına yaptırım açıklamaları gelirken; Türkiye ise Washington’dan gelen tepkiyi ‘yargının bağımsızlığı’na müdahale olarak yorumladı.

ABD Senatosu Dış ilişkiler Komisyonu ise Brunson’ın durumuna dikkat çekerek, Türkiye’nin uluslararası kuruluşlardan kredi almasını kısıtlayan bir yasa tasarısını kabul etti.

Ekim 2016'da ‘gizli tanığın ifadesi doğrultusunda’ Gülen yapılanmasına üye olmak suçlamasıyla tutuklanan Brunson, son duruşmasına çarşamba günü çıkmış ve tahliye talebi reddedilmişti. Bir gün sonra gelen kararda ise 50 yaşındaki Brunson hakkında ev hapsi kararı alındı ve yurtdışına çıkış yasağı kondu.