Antalya'daki zirveden barış çıkmadı: Ukrayna ve Rusya'dan flaş açıklama
Türkiye'nin ev sahipliği yaptığı Ukrayna - Rusya zirvesinden "barış" çıkmadı. Kuleba, “Ateşkes konusunda ilerleme yok” derken Lavrov ise, "İnsani koridor açılması önerimizi tekrarladık" dedi. İşte 1,5 saatlik toplantının ayrıntıları...
Rusya-Ukrayna savaşının 15. gününde Antalya kritik bir görüşmeye ev sahipliği yaptı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Diplomasi Forumu kapsamında Antalya'da bir araya geldi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun da katılımıyla 3'lü formatta barış görüşmesi gerçekleştirilirken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba savaşın başladığı günden beri ilk defa temas kurdu.
Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanlarının bir araya geldiğini görüşme Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun da katılımıyla yaklaşık 1,5 saat sürdü. Görüşmenin ardından Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba, “Ateşkes konusunda ilerleme yok” dedi. Kuleba, "Biz savaşı durduramıyoruz. Bize saldıran ülke ve devlet bunu istemiyorsa savaşı durduramayacağız" diye konuştu. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise, "İnsani koridor açılması önerimizi tekrarladık" derken, "Krizin topluca çözüme kavuşturulmasını istiyoruz" şeklinde konuştu.
BAKAN ÇAVUŞOĞLU'NDAN ZİRVE SONRASI İLK MESAJ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu zirve sonrası "Barışa ihtiyacın en fazla olduğu bu zamanda, Antalya Diplomasi Forumu marjında Rus ve Ukraynalı mevkidaşlarım Lavrov ve Kuleba’yla üçlü formatta görüştük. Temennimiz bölgemizde barışın yeniden tesis edilmesi. Rusya ile Ukrayna arasında diplomasinin işletilmesi için çabalarımızı sürdüreceğiz" mesajını paylaştı.
KULEBA: 'ATEŞKESTE İLERLEME YOK'
Görüşmenin ardından açıklamalarda bulunan taraflardan Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba, “Ateşkes konusunda ilerleme yok” dedi.
Kuleba, "Tahliyeler konusunda Lavrov taahhüt vermedi" diye konuştu.
Dmitri Kuleba'nın konuşmasından satır başları şöyle;
"Sayın Çavuşoğlu'na çok teşekkür ediyorum. Kolay olmayanı başardı. Rusya-Ukrayna arasındaki ilk temas oldu. Hem kolay hem zor bir görüşme oldu. Zordu çünkü ben de aslında elimden gelenin en iyisini yaptım. Diplomatik bir çözüm bulmaya çalıştım.
Mariupol'de bildiğiniz gibi havadan bombalamalar gerçekleşiyor. Bölgeler ateş altında. Ben buraya nasıl bir amaçla geldim? Toplantı insani bir koridorun açılması için gerçekleşti. Ancak maalesef Lavrov bu konuda bir taahhüt veremedi. Böyle bir konumda değildi. 24 saatlik bir ateşkes konusunu dile getirdik."
"İLERLEME KAYDEDEMEDİK"
"Bu konuda ilerleme kaydedemedik. Rusya bu konuda karar verecek başka kişilerin olduğunu anlıyoruz. Çabalarımızı sürdüreceğiz. Ülkedeki insani sorunların çözülmesi için çabalarımız sürecek. Bu formatta yine görüşmeler yapabiliriz eğe çözüm söz konusu olursa.
Ukrayna'daki savaşın bitirilmesi için ben bu görüşmelere devam edeceğim, sivillerin acısına son vermek için devam edeceğim.
Müzakereler 1.5 saat devam etti. Sayın Çavuşoğlu gerçekten çok önemli bir arabuluculukta bulundu. 2 tarafı da konuşturmaya çalıştı. Ben buraya kendi vazifelerimle geldim. Görevim insani koridor oluşturmaktır. Mariupol en zor durumdaki kentimiz."
"LAVROV'UN ÇÖZÜM BULABİLECEĞİNİ UMUYORUM"
"Lavrov'un Rusya'da yetkili kişilerle insani koridor hakkında bir çözüm bulabileceğini umuyorum. Rusya'nın bizim çocuklarımızı düşünerek, ilaçlara ihtiyaçları olduğunu düşünerek 24 saatlik insani koridorun açılması için bir adım atacaklarını düşünüyorum. Biz şuan savaşı durduramayız çünkü Ukrayna sadece savunmada, savaşı biz başlatmadık."
RUS ORDUSUNUN YAPACAĞI EN GÜZEL ŞEY GERİ ÇEKİLMESİDİR
Bugün yapmak istediğim son şey, umudu yok etmek. Rus ordusunun ülkemizde öldürdüğü birçok kişi var. Bakan Lavrov ile bunu paylaştım. Rus ordusu girmeden önce nükleer santrallerimiz çalışıyordu. Hiçbir sıkıntı yaşamıyorduk. Daha önce santrallerde hiçbir kural ihlali de yaşanmadı. Rus ordusunun yapabileceği en güzel şey çekilmesidir, nükleer santrallerden uzaklaşmasıdır."
LAVROV: ÇÖZÜME YÖNELİK GİRİŞİMLERİ DESTEKLİYORUZ
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, tarihi zirve ile ilgili şunları söyledi:
Üçlü toplantıya Ukrayna Dışişleri Bakanı da katıldı. Görüşme Türk tarafının teklifi ile yapıldı. Sayın Erdoğan'ın sayın Putin'le yaptığı telefon görüşmesi sonucunda bu karar alınmştı. Biz her türlü temastan yanayız. Çözüme yönelik her girişimi destekleriz. Biz genel olarak Türk arkadaşlarımızın insiyatifiyle özellikle konuları ele aldık. Ve askeri birliklerimizin sivillerin zarar görmemesi için ne tür tedbir aldıklarını açıklamaya çalıştık.
Günlük olarak insani koridor açılmasını önerdik. Sivillerin tahliye olması amaçlanıyor. Rusya'daki son müzakerelerde Rus tarafı kendi mülahazalarını ayrıntılı şekilde sundu. Ukrayna tarafı da en kısa sürede cevap verebileceğini belirtti. Belarus'taki müzakerelerin kağıt üstünde kalmamasını, ciddi sonuç vermesini istiyoruz. Ukrayna krizinin topluca çözüme kavuşturulmasını istiyoruz aslında.
Başkumandanımız her şeyin plana göre devam ettiğini söylüyor. Ukrayna'nın silah alımını tehlikeli görüyoruz. Avrupa, Ukrayna'da ölümcül silahları teşvik ediyor. Ölümcül silahların Ukrayna'ya girmesini teşvik ediyor. Teröristler bunları sivil havacılık için tehdit oluşturmak için bunları kullanıyor. Roketatarlar bunların eline geçecek. Avrupalı meslektaşlarımıza soruyoruz: Siz burada ortaya çıkan politikayı nasıl engelleyeceksiniz? Rusya'ya yönelik tehdidi nasıl önleyeceksiniz?
DİĞER ÜLKELERE SALDIRMAYACAĞIZ
Diğer ülkelere saldırmayacağız. Ukrayna'ya da saldırmadık. Defalarca izah ettik. Burada Rusya Federasyonu'nun güvenliğine tehdit oluşturmaktadır. Uzun yıllardır açıkladı, kimse bizi dinlemedi. Pentagon biyolojik laboratuvarda yapıyor. Bunlar ilerde biyolojik silah imalatı için kullanılabilir. Bunları reddettiler. ABD, bunları derin biz gizlilik içinde gerçekleştirdi. Ukrayna'ya silah gönderebnlerin bilmesi lazım ki bunlar eylemlerinden sorumludurlar. Kiralık savaşçıları teşvik edenler bundan sorumlu olacaklar. Aşırı radikaller var.
Ukrayna'nın Rus aleyhtarı devlete çevrilmesi konusunda kimler ne diyor acaba?
Kamuoyunun ne tür manipülasyonlara konu olduğunu kendiniz açıklayın. Medyada da bir takım yayınlar gördüm, duygusal görüşler ifade ediliyor. Her durumda objektif haberler veren tarafla kimse ilgilenmiyor. Devlet başkanımız da hükümetimiz de aslında bu konular üzerinde çalışıyor. Ukrayna'nın Rus aleyhtarı devlete çevrilmesi konusunda kimler ne diyor acaba? Ukrayna, Rusya karşıtı haline dönüştürülüyor yıllardır. Batı 2000'lerin başından beri Ukrayna'nın ya Batı'yı ya da Rusya'yı seçmesini istedi. Ukrayna halkıan nasıl değerler dikte ediliyor bunu konuşmamız lazım. Ukrayna, yine de deneyin parçası oldu, Batı yanlısı bir araç haline getirilmeye çalışıldı. Günün sonunda NATO, Ukrayna'nın itifaka katılacağını ifade ettiğinde, füzeler gönderildiğinde şimdi şunları öğrendik. Biyosilah tesisleri de çalışır haldeymiş, Ukrayna ordusu ve kamuoyuna bildirilmeden üstelik. 'Lütfen güvenlik prensiplerine riayet edin' dedik. 'Bunları konuşabiliriz' dediler ama NATO konusunda taviz vermeyeceklerini ifade ettiler. Biz neden kendi güvenlik çıkarlarımızı NATO'ya göre belirleyelim. Biz eylemlerimizi meşrulaştırmakla ilgilenmiyoruz. Biz Ukrayna'nın askerileştirilmesini istemiyoruz. Ukrayna'ya gerekli sistemleri koruyarak bizim topraklarımızın hedef alınması mümkün. Burada Nazi taburları görmek istemiyoruz. Bu askerler eğitim görürken terör saldırıları için de eğitim alıyorlar. Tarafsız bir Ukrayna istiyoruz. Zelenski'nin yaklaşımından şunu anlıyoruz bu yaklaşımı anlamaya başlıyorlar.
EKONOMİK YAPTIRIMLARI DA AŞARIZ
Ekonomik yaptırımlar konusunda biz bunları da aşarız. Bu krizi de aşacağız. Ve akıl sağlığımızı temizleyeceğiz, sağlıklı bir vicdanla aşacağız. Batı dayanılabilir bir ortak değil. Elimizden gelen herşeyi yapacağız ki Batı'ya bağlı kalmayalım.
Biz her zaman görüşmekten yanayız ama burada katmadeğer olmalı. Ukrayna liderleri sadece görüşmek için görüşmeyi tercih ediyor. Burada amaçları net değil, elle tutulur karar alıyor gibi yapmak. Minsk anlaşmaları sürerken Zelenski 'Haydi bir daha buluşalım' dedi. Kendisine kararların uygulanmadığını hatırlattık, onlar 'Yine buluşalım' dediler, 'Paris anlaşmasını uygulayacağız' dediler. Böyle sorunun özünü değiştirip dış etkileri konuşmak usulü ile Normandiya formatının genişletilmesini istediler. 'İngiltere, Türkiye katılsın' dediler.
PUTİN İLE ZELENSKİ GÖRÜŞECEK Mİ?
Başkan Putin reddetmiyor, Zelenski ile buluşabilir. Ama bu olmadan önce belirli hazırlıkların yapılması şart. Putin temaslardan asla kaçınmaz. Sadece bu temasların laf olsun diye gerçekleşmesini istemiyoruz. Bunu Kuleba ile görüştük. Önerilerimiz Ukrayna tarafına ulaştı, spesifik yanıt vermeye söz verdiler.
Yerel yetkililerden birinin kaçırıldığını bilmiyorum. Sayın Kiriev de kaybolmuş, müzakere ekibinden biri onun öldürüldüğü söyleniyor. İnfaz edildiğini duyduk. Bireysel hikayelere gireceksek o zaman sinir bozucu şeyler ortaya çıkar. Bunu Rus karşıtı politikalar için yapıyrolar. İsimleri istediğiniz kadar ortaya atabilirsimiz. Şevçenko'nun Kiev'de kaybolduğunu biliyorum.
PENTAGON'UN ONLARCA BİYOKİMYA LABORATUVAR KURDUĞU BİLGİSİ ÇOK İLGİNÇ
Burada öğrendiğimiz bilgiler Pentagon'un onlarca biyokimya laboratuvar kurduğu bilgisi çok ilginç. Kimyasal silahların yasaklanması anlaşmasına aykırı olarak yapılıyor. Bunları nasıl açıklayacaklarını sorduk, cevaplarını bekliyoruz. Bunlar barışçıl deneyler değil. Bunların amacı biyolojik silahlar yaratmak.
Hiçbir Batı basını çıkıp da bu sorunun dünyanın dikkatine çektik demiyorlar. Başkası ne yapar ne yapmaz bunu bilemiyoruz. Biz diplomatik yolu da izledik en son olacak ana kadar. Kendi tekliflerimizi de ilettik. Burada kıtadaki herkesin güvenlik çıkarları gözönünde tutuluyordu. 'Ukrayna konusunda ne yapacağımıza biz karar veririz' deyip tekliflerimizi reddetiler. Putin de net ifade etti, askeri harekatı neden yapmaya karar verdiğini. Biz dostane bir Ukrayna, askeri varlığı olmayan bir Ukrayna, yeni bir Nazi devleti oluşturamayacak bir Ukrayna, Rus kilisesinin yasaklanamayacağı bir Ukrayna istiyoruz. Son 8 yılda da hız kazandı bunların hepsi. Rusya dili konusunda bariz şeyler var, Ukrayna'daki bazı yasalar sebebiyle. Ukraynaca tek dil kabul edildi. Diğer diller ikinci seviyeye düşürüldü. Macaristan, Bulgaristan ve diğerleri de itiraz etti. Kiev yetkilileri istisnalar ortaya attılar. Batı sessiz kaldı buna. Batı'nın Ukrayna'dan bir şeye ihtiyacı var. Rusya'ya karşı olması. Kırım konusunda da ikiyüzlülük yapıldı. Kosova'da refernadum olmadı ama NATO orada bombalamalar yoluyla bir durum yarattı. İngiltere gibi ülkelerin amacı hep aynı oldu. Bu Rusya'ya yönelik saldırıdır. Rus çıkarına, dinine, güvenliğine yapılan bir saldırıdır. Batı karşılığını da gördük tabii ki. Bunlar ikiyüzlü karşılıklardır. Bu bize ölüm kalım savaşı içinde olduğumuzu gösteriyor.
UKRAYNA HEP MANŞET OLMAK İSTİYOR
En başta buraya gelme sebebimizi söyledim. Amacımız Belarus'taki Ukrayna ve Rusya başkanları arasındaki müzakere sürecini değiştirmek değil. Biz mevkidaşlarımızı bu görüşme öncesinde de bilgilendirdik. Buraya paralel bir müzakere için gitmiyoruz dedik. Ukrayna tarafı bunu istiyor olabilir. Onlar yeni formatlar ortaya çıkarmayı seviyorlar ve hep manşet olmak istiyorlar basında. Bu yüzden konumumuz böyle. Ben şaşırmadım sayın Kuleba'nın sözlerine. Zaten kimse burada ateşkes kabul etmeyecekti. Burada atılacak adımlar biliniyor. Görüşmemizin amacı insani koridorlarsa, Ukrayna tarafının ise Rusya'nın gözardı edilmesi ise, gazetecilere girişimlerimiz reddedildi demekse bu da Ukrayna diplomasisinin bir amacı.
KRİZİ ÖYLE BİR ÇÖZECEĞİZ Kİ BİR DAHA BATILI İŞ ORTAKLARINA İHTİYACIMIZ OLMAYACAK
Krizi öyle bir çözeceğiz ki bir daha Batılı iş ortaklarına ihtiyacımız olmayacak. Siyasi saldırganlığın bir parçası haline geldiler. Böyle bir duruma bir daha düşmemek için her şeyi yapacağız. Doğal gaz ve petrol konusunda burada bu mesele Batı meslektaşlarımızın vicdanına bırakılması gereken bir mesele. Biz bunları hiçbir zaman silah olarak kullanmadık. Petrol ve doğal gaz alımını durdururlarsa biz kimseyi zorlamayacağız almaları için. Biz her zaman pazarı açık tutacağız.
Nükleer savaşın çıkabileceğini düşünmüyorum. Nükleer konu olayların bağlamında son yıllarda olaylar daha gerginleşti. Nükleer konuyu bu tartışmaların içine Batılı temsilciler dahil etti. Biden da kendisine soru sorulduğunda 'Yaptırımların alternatifi var mı?' dedindiğinde 'Alternatif sadece üçüncü dünya savaşı' dedi. Biz kaygılanıyoruz. Aynı konuları dönüp dolaşıp duruyorlar.
Son derece ciddi bir buhran var ve bunun önüne geçilmesi için insanlar gayret sarfediyorlar. Bu önerilerin, Türk ve Kazak dostlarımız bu teklifleri iyi niyetle yapmaktadır. Ukrayna tarafında yükümlülüklerden kaçma yöntemi olarak kullanılmasın istiyoruz. Mutabakat sağlanmış konular üzerinde ilerlenmesi önemli. Her türlü fomatta görüşebiliriz ama sadece görüşme olması için yapılmaması koşuluyla.
BAKAN ÇAVUŞOĞLU, KULEBA VE LAVROV İLE GÖRÜŞTÜ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile Türkiye'nin ara buluculuğu ile Antalya'da gerçekleştirilecek Rusya-Türkiye-Ukrayna üçlü dışişleri bakanları toplantısı öncesinde görüştü.
Kuleba'yla görüşmenin ardından Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile de görüştü.
TARAFLAR AYRI OTELLERDE KALACAK
Çavuşoğlu, Lavrov ve Kuleba'nın üçlü zirvesi 2015 yılında G-20 Zirvesi'nde ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Lideri Vladimir Putin gibi dünya liderlerinin ağırlandığı Regnum Carya Otel'deki salonda gerçekleştiriliyor. Rus ve Ukrayna heyetlerinin, toplantı dışında karşılaşmayacağı tarafların ayrı otellerde konaklayacağı öğrenildi.
"GÜVENLİK ÜST ZEVİYEDE"
Belek bölgesinde hem bu üçlü zirve hem de diplomasi forumu için oluşturulan geniş güvenlik önlemleri ise dikkat çekti. Antalya'da çevre illerden çok sayıda polis araçlarının çekildiği üst düzey güvenlik önlemlerinin alındığı görüldü. NEST Kongre Merkezi'nde salonların hazırlandığı, yayın sistemlerinin kurulduğu, görevli personelin ise yerlerinin belirlendiği belirtildi. Ayrıca kongre merkezi yakınında çok sayıda ambulanslarında görev aldığı görüldü. Rusya-Türkiye- Ukrayna Dışişleri Bakanları Toplantısı için 150'si yabancı olmak üzere 334 gazetecinin akredite yaptırdığı kaydedildi. Toplantıyı ayrıca 34 ülkeden basın mensupları ve medya kuruluşları takip edecek.