ABD ve Rusya'dan ateşkes kararı

ABD ve Rusya'nın başını çektiği ateşkes iki gün daha uzatılırken, Türkiye sınırından geçen BM'nin yardım TIR'ları Halep'e doğru hareket edemiyor. Bölgede Şam rejimine bağlı askerler ile muhalifler konvoyların geçişi sırasında nerede duracaklarını henüz belirleyemedi.

Suriye'de Moskova ve Washington'un öncülük ettiği çatışmasızlık 48 saat daha uzatıldı ancak yardımlar hala ulaştırılamıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Çarşamba günkü açıklamasında John Kerry ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un, Pazartesi gününden itibaren geçerli olan çatışmasızlığı uzatma kararı aldıklarını duyurdu. Bakanlık sözcüsü Mark Toner, "ara ara şiddet haberleri gelse de genel olarak çatışmaların azaldığını" söyledi.

Moskova da öncesi açıklamasında, silahlı muhalif örgütlerin, süreci 60 defa ihlal ettiğini söylemiş ancak çatışmasızlığın uzatılmasını talep etmişti.

Çatışmalar azalsa da muhalifler ve Şam yönetimi arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle Birleşmiş Milletler'in (BM) 40 bin kişiye gıda yardımı taşıyan tırları, hâlâ Türkiye sınırında bekliyor. BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon da Rusya ve ABD'ye, BM yardım konvoylarının güvenliğinin sağlanması için taraflara baskı yapmaları çağrısında bulundu. Ban, "Sınırları geçebilmeleri için gerekli tüm güvenlik önlemlerinin alınması kritik önemde" dedi.

Cuma günü ABD ve Rusya Dışişleri Bakanları John Kerry ile Sergey Lavrov'un açıkladığı çatışmasızlık anlaşmasının en önemli şartlarından birisi, Halep'in doğusu gibi kuşatma altındaki bölgelere insani yardımın ulaştırılmasıydı. Ancak Suriye ordusu ve silahlı muhaliflerin yardım konvoylarının geçişi sırasında mevzilerin nasıl konumlanacağı konusunda bir uzlaşıya varamaması ve güvenlik konusundaki endişeler tırların yola çıkmasını engelliyor. Salı günü Türkiye'den yola çıkan yaklaşık 40 tır, Cilvegözü Sınır Kapısı'nı geçtikten sonra alınacak kararları beklemeye başlamıştı.

BM ayrıca Suriye hükümetinin ülkeye giriş yapan yardım tırlarını denetlemek istediğini söylemesine de tepki gösteriyor.

Şam yönetimi, sadece Suriye ve BM ile koordinasyon içerisindeki yardım konvoylarının doğu Halep'e girişine izin vereceğini söylüyor. Suriye Dışişleri Bakanlığı, özellikle Türkiye'nin Suriye'ye göndermek istediği yardımın sadece Esad yönetimiyle eşgüdüm içerisinde Halep'e girebileceği belirtilmişti.

Halep'in doğusu silahlı muhalif grupların kontrolünde. Suriye ordusunun kuşattığı bölgede yaklaşık 250 bin sivilin olduğu tahmin ediliyor. Her ne kadar BM yardımının gecikmesi Halep sokaklarında protesto edilse de Halepliler çatışmasızlık kararını memnuniyetle karşıladıklarını ifade ediyor.

Muhaliflerin oluşturduğu Özgür Suriye Ordusu'ndan (ÖSO) Ebu Haytam, "Sokaklar hep boştu. Ama şimdi insanlar gelip gitmeye başladılar. Çocuklar tekrar Oyun parklarında oynuyor. Ama marketlerde raflar hâlâ boş" diyerek kuşatma altındaki mahallerin durumunu aktarıyor.

HALEP'İN DOĞUSUNDA KAFELER DOLU

Suriye ordusunun kontrolündeki Halep'in doğusundan gelen görüntülerde ise halkın kafelerde oturduğu görünüyor.

Çatışmasızlık anlaşmasından önce Halep'in batısı da sık sık muhaliflerin mevzilerinden atılan roketlerin hedefi oluyordu. Ancak kentin doğusunda durumun aciliyeti daha fazla. Sivillerin acilen un, bebek sütü ve ilaca ihtiyaç duyduğu ifade ediliyor, yakıt sıkıntısının da ciddi boyutlarda olduğu belirtiliyor.

BBC'nin Beyrut'taki muhabiri James Longman, Halep'in doğusuna giden yolun bir kısmının El Kaide'ye bağlı gruplarca tutulduğunu aktarıyor ve bu nedenle kente girişin güvenli olup olmadığı konusunda kaygıların olduğunu söylüyor. Rusya'nın yardım konvoylarıysa Suriye ordusunun kontrolündeki Humus gibi bölgelere ulaştı.

Suriye'de çatışmasızlık anlaşması

ABD ve Rusya'nın aylar süren müzakerelerinin ardından Pazartesi gün batımından itibaren Suriye genelinde çatışmasızlık ilân edildi.
Eğer taraflar anlaşma şarlarına uyarsa, çatışmasızlık her 48 saatin sonunda yenilenecek.
Anlaşmanın en önemli gerekçelerinden birisi Halep gibi insani yardım sıkıntısı yaşanan bölgelere yardım ulaştırılmasıydı.
Eğer çatışmasızlık bir hafta boyunca devam ederse, ABD ve Rusya Suriye'de 'terör örgütü' olarak gördükleri IŞİD ve eski adı Nusra Cephesi olan Şam'ın Fethi Cephesi gibi örgütleri birlikte vurmaya başlayacak.
Suriye'deki 'meşru muhalefetten' de bu örgütlerle aralarına mesafe koymaları isteniyor.

Suriye'de iç savaşın başladığı Mart 2011 tarihinden bu yana hayatını kaybeden sivillerin sayısının 300 binin üzerine çıktığı ifade ediliyor. Savaşta ölenlerin toplam sayısının ise 430 bin civarında olduğu sanılıyor.
4,8 milyon Suriyeli savaş nedeniyle ülkelerini terk etti. BM, 6,5 milyon kişinin ise ülke içerisinde evlerini terk etmek zorunda kaldığını bildiriyor.