16 yaş altına ilk sosyal medya yasağı
Türkiye'de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı 13 yaş altı çocuklara sosyal medya ve akıllı telefon kullanımı yasağı için harekete geçmişken, Avusturalya'da 16 yaşından küçük çocuklara sosyal medya yasağını öngören yasa kabul edildi ve Avustralya dünyada bu yönde yasak getiren ilk ülke oldu.
Avusturalya'da parlamentonun alt kanadı olan Temsilciler Meclisi, Avusturalya Başbakanı Anthony Albanese'in daha önce duyurduğu 16 yaş altına sosyal medya yasağını dün 13 “hayır” oyuna karşı 102 “evet” oyu ile kabul etmişti. Temsilciler Meclisi'nin ardından Avusturalya senatosu da yasağı oylamak üzere bugün toplandı. Gece boyunca süren senato oturumunda 16 yaşından küçüklere sosyal medya yasağı 19'a karşı 34 oyla kabul edildi.
Avusturalya, 16 yaş altına sosyal medya yasağını kabul ederek dünyada bu yönde yasak getiren ilk ülke oldu. Kasım 2025'te yürürlüğe girmesi beklenen yasak sert sosyal medya kontrollerini de beraberinde getiriyor. Sosyal medya yasağı, yasalaşmadan önce değişikliklerin onaylanması için hükümetin çoğunluğa sahip olduğu Temsilciler Meclisi'ne gönderilecek. Oyun ve mesajlaşma platformları, hesap olmadan erişilebilen siteler yasaktan muaf tutulacak.
Muhalefet tarafından da desteklenen yasak, dünyada bugüne kadar sosyal medya kullanımında belirlenen en yüksek yaş sınırını getiriyor. Yasa tasarısı kapsamında yaş sınırlamasını uygulamak için biyometri veya kimlik bilgilerini içerebilecek bir yaş doğrulama sisteminin denenmesi planlanıyor. Instagram, Facebook, TikTok, X ve Snapchat gibi popüler sosyal medya ağlarını kapsaması beklenen yasağa uymayan sosyal medya platformlarına ise 32 milyon ABD doları tutarında para cezası verilmesi öngörülüyor.
Türkiye'de çocuklara sosyal medya yasağı geliyor
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ise 13 yaş altı çocukların akıllı telefon kullanımına sınır getirilmesi için TBMM ile ortak çalışma yürütüyor.
TBMM Akran Zorbalığı Alt Komisyonu'na bilgi veren Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkan Yardımcısı Abdülkerim Gün, ABD'nin Florida eyaletinde 13 yaş yaş altı çocukların sosyal medya kullanımının yasak olduğunu, Avusturalya'da ise 16 yaş altı çocuklar sınırlayıcı düzenlemenin yasalaştırılma aşamasına geldiğini aktardı.
Gün, BTK olarak Türkiye'de 13 yaş altına sosyal medya uygulamaları ve sosyal ağlara girilmesini yasaklamak üzere 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Kanun'da değişiklik içeren bir çalışma yaptıklarını söyledi.
Gün, "Bizim de 5651 sayılı düzenleme için 13 yaş altını yani ortaokul çocukları için sosyal medya uygulamalarına, sosyal ağlarına özellikle girilmesini yasaklamak üzere bir çalışmamız şu an mevcut, önerimiz olacak" dedi.
Dünyadaki diğer örnekler
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın çocukların sosyal medya ve sosyal ağların kullanımıyla ilgili dünya örneklerini incelediği ortaya çıktı. Daire Başkanı Şirnevai'nin verdiği bilgiye göre dünya örneklerinden bazıları şöyle:
"Çin'de 16 yaş altındaki çocukların sosyal medya hesabı açması ebeveyn iznine bağlı bulunuyor. Çin'de ayrıca saat 22.00-06.00 arasında mobil cihazlara giriş ve internet erişimi de yasak.
ABD'de bazı eyaletlerde 14 yaş altındakilere sosyal medya kullanımının yasaklandığı yasaya onay verildi. 2025'ten itibaren bu yasak yürürlüğü girecek.
Fransa'da 15 yaş altındaki çocukların sosyal medyaya girmesi için ailesinden izin alması gerekiyor.
Güney Kore'de 16 yaş altındaki çocuklar gece 24.00-06.00 arasında çevrim içi oyun oynaması yasak.
İngiltere'de 13 yaş altındakilerin çevrim içi platformlarda hesap açmalarına sınırlama getirildi.
Rusya'da 13 yaş altındakilerin çevrim içi platformlarda hesap açmaları sınırlı.
İtalya'da 14 yaş altındakilerin cep telefonu sahibi olması ve 16 yaş altındakilerin sosyal mecralarda profil açması yasak.